การเดินทางมีหลายประเภท เช่นเดินทางไปทำงาน เดินทางไปทำธุระหรือแม้แต่เดินทางเพราะไม่อยากอยู่กับที่เป็นต้น ในช่วงชีวิตของมนุษย์แต่ละคนย่อมมีการเดินทางไม่มากก็น้อย  แต่การเดินทางที่สบายใจที่สุดคือการเดินทางท่องเที่ยว จะเที่ยวที่ไหนอย่างไรก็สุดแท้แต่เวลาและเงินตราจะเอื้ออำนวย ส่วนผู้ที่ไม่ค่อยเดินทางไปไหนเพราะพอใจในการอยู่ประจำที่ก็สุดแท้แต่ความนึกคิดของแต่ละคน การได้เดินทางเพื่อไปชมสถานที่ที่ไม่เคยไปย่อมเป็นประสบการณ์ในชีวิตอย่างน้อยก็ได้พานพบประสบกับสิ่งที่แปลกแตกต่างจากสภาพที่เราอยู่ประจำ มีใครไม่รู้เคยบอกไว้ว่า “ชีวิตคือการเดินทาง การเดินทางคือหน้าต่างของจิตใจ”

           ระยะทางจากเมืองปาหัลคาม แคชเมียร์มายังเมืองจัมมูนั้นมีทิวทัศน์ที่งดงามน่าทัศนาการ ป่าสนสูง ภูเขาชัน มีธารน้ำใสไหลผ่านเป็นระยะๆ สองข้างทางมีชาวบ้านเลี้ยงม้าเลี้ยงแพะเลี้ยงแกะขับขานบทเพลงชาวบ้านอย่างเพลิดเพลิน หากไม่คิดอะไรมาก ไม่ต้องแก่งแย่งชิงดีชิงเด่นกับคนอื่น ปล่อยชีวิตให้ผ่านมาและผ่านไปด้วยการประกอบอาชีพเลี้ยงปศุสัตว์และเสพความงามของธรรมชาติในภูเขาสูง ลำธารใส ป่าไม้สดสวย ฝูงนกถลาปีกร่อนบินว่อนฟ้า ส่งเสียงร้องขับขานบทเพลงแห่งธรรมชาติ ชีวิตน่าจะสุขสันต์เพียงพอกับการมีชีวิตอยู่ในโลกใบนี้แล้ว

             แดดยามเที่ยงวันกำลังระอุร้อน วันนั้นตั้งใจจะไปชมเสาหินพระเจ้าอโศกที่โกตล้า ฟิรอส ซาห์ เมืองเดลี พอไปถึงบริเวณสถานที่ก็มีชายชราคนหนึ่งพยายามเชิญชวนให้เข้าไปชมมัสยิดจามี มัสยิดซึ่งอยู่ข้างๆกับเสาหินพระเจ้าอโศก เพียงแต่ทางเดินเล็กๆกั้นกลางเท่านั้น แม้จะรู้ว่าแขกผู้มาเยือนอยู่ในชุดของนักบวชในพระพุทธศาสนา แต่ชายชราคนนั้นก็ให้การต้อนรับเป็นอย่างดี แม้จะพูดกันคนละภาษา แต่ก็พอจะเข้าใจกันได้ ภาษามิใช่สิ่งที่ขวางกั้นของสัมพันธไมตรี ศาสนาก็มิใช่สิ่งที่ทำให้คนแปลกแยก แต่ละคนต่างก็มีความเชื่อตามหลักคำสอนในศาสนาของตนเอง  ความเชื่อนำไปสู่การปฏิบัติต่างคนต่างทำในสิ่งที่ตนเองเชื่อ หากไม่คิดเบียดเบียนหรือคิดครอบครอง แม้จะต่างศาสนาก็มีมิตรไมตรีต่อกันได้

            ประเทศไทยกำลังอยู่ในภาวะที่การเมืองเป็นสุญญากาศ นักการเมืองต้องพักผ่อนชั่วคราว ไม่อนุญาตให้ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองตามคำสั่งของคณะรักษาความสงบแห่งชาติ เรื่องการบ้านการเมืองที่มีปัญหายืดเยื้อมานานก็ต้องหยุดดำเนินกิจการชั่วคราว อาจจะมีบ้างที่มีการเดินขบวนต่อต้านการทำรัฐประหาร ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดา มนุษย์ทุกคนย่อมมีความเห็นต่างการที่จะให้ทุกคนมีความเห็นเหมือนกันหมดนั้นย่อมไม่ใช่สิ่งที่กระทำได้ง่ายนัก แสนยานุภาพทางอาวุธแม้จะบังคับมนุษย์ได้ทางกายภาพแต่ไม่อาจจะห้ามความคิดแห่งเสรีภาพ สันติภาพและภราดรภาพได้ ในประเทศอินเดียมีชายคนหนึ่งต่อสู้เพื่อเรียกร้องอิสรภาพด้วยสมองและสองมือจนได้รับชัยชนะ เขาผู้นั้นมีนามว่า “มหาตมะ คานธี”

            โบราณว่ามีสี่โรงที่คนไม่อยากเข้าไม่อยากไปคือ “โรงพัก โรงพยาบาล โรงศาลและโลงศพ”  ยกเว้นแต่ผู้ที่มีหน้าที่ที่จะต้องทำงานในสถานแห่งนั้น ในบรรดาโรงทั้งสี่นั้นมีความพิเศษแตกต่างกัน โรงพักเป็นที่ทำงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจมีไว้เพื่อพิจารณากักขังผู้กระทำความผิด โรงศาลเป็นที่ทำงานของผู้พิพากษามีไว้ติดสินคดีความ โรงพยาบาลเป็นที่ทำงานของแพทย์พยาบาลมีไว้รักษาคนป่วย  ส่วนโลงศพมีไว้ใส่คนตาย คนทั่วไปหากไม่จำเป็นก็อย่าเข้าใกล้ หรือหากจำเป็นต้องไปก็ควรให้จบโดยเร็ว คนโบราณจึงมีคำเตือนใจว่า  “ถ้าไปโรงพักอย่าให้ถึงโรงศาล ถ้าไปโรงพยาบาลอย่าให้ถึงโลงศพ”

           แดดยามบ่ายร้อนระอุประหนึ่งจะเผาผลาญร่างกายมวลสรรพสัตว์ให้มอดไหม้ แต่ทว่าผู้คนจำนวนมากยังคงปักหลักอาศัยร่มเงาของอาคารบ้าง อาศัยร่มไม้บ้างเพื่อป้องกันความร้อน แม้ว่าจะไม่ค่อยได้ผลนัก แต่ทว่าจุดหมายที่รออยู่ข้างหน้ามีค่ามากว่า บางคนเดินทางมาจากต่างจังหวัดเช่นเชียงใหม่ ขอนแก่น ยโสธร เลย นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ธานี เป็นต้น อันเป็นที่ตั้งของมหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขต และวิทยาลัย ซึ่งกระจายอยู่ตามต่างจังหวัดอีก 7 แห่งและ 3 วิทยาลัย  ถึงอากาศจะร้อนอย่างไรก็ต้องทนให้ได้ เพราะเป้าหมายคือความยินดีในความสำเร็จของบัณฑิตทึ่เข้ารับปริญญาบัตร

           สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์  ผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช เป็นประธานในพิธีประทานปริญญาบัตรศาสนศาสตรบัณฑิต ศาสนศาสตรมหาบัณฑิต และศาสนศาสตรดุษฎีบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม  วันที่ 25 พฤษภาคม 2557

            นักวิจัยที่ทำการวิจัยจะด้วยวัตถุประสงค์ใดก็ตาม แต่เมื่อทำงานวิจัยเสร็จแล้ว หากผลงานนั้นไม่มีการนำเสนอต่อสาธารณชน ผลงานนั้นก็ไม่มีคุณค่าอันใด การศึกษาระดับบัณฑิตวิทยาลัยในประเทศไทยจึงกำหนดให้นักศึกษาต้องทำงานวิจัยถือเป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา อาจจะมีคำเรียกขานงานนั้นว่า “สารนิพนธ์ วิทยานิพนธ์ ดุษฎีนิพนธ์” หรืองานวิจัยที่หน่วงงานต่างๆให้ทุนไปศึกษาวิจัย หากงานวิจัยไม่ได้นำเสนอให้สังคมได้รับรู้ งานนั้นก็เป็นเพียงการค้นคว้าที่มีคนอ่านเพียงไม่กี่คน

           วัดวาอารามในพระพุทธศาสนาเป็นศาสนสถานที่สำคัญของพระพุทธศาสนา เพราะเป็นที่พักที่อาศัยของพระภิกษุสงฆ์ เป็นสถานที่ประกอบศาสนกิจ ศาสนพิธีที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา การที่จะเป็นวัดที่สมบูรณ์นั้นสิ่งสำคัญที่สุดที่ขาดไม่ได้คือ “พระอุโบสถหรือสีมา”  ซึ่งจะใช้ในการประกอบสังฆกรรมได้ทุกประเภท ส่วนอารามที่ยังไม่มีพระอุโบสถก็มักจะนิยมเรียกกันในหมู่พุทธศาสนิกชนว่า “ที่พักสงฆ์หรือสำนักสงฆ์”