ไซเบอร์วนาราม.เน็ต

เว็บไซต์เพื่อพระพุทธศาสนา อารามหนึ่งบนโลกไซเบอร์

laithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithai

              ในไวยากรณ์ภาษาบาลีคำนามมีจำนวนมากและถือว่ามีส่วนสำคัญสำหรับผู้เริ่มต้นศึกษา เพราะยิ่งจำคำศัพท์ได้มากก็ยิ่งจะทำให้แปลภาษาบาลีได้ดียิ่งขึ้น คำนามในภาษาบาลีเป็นคำที่มีวิภัตติ ปัจจัย ก่อนจะนำไปใช้ต้องแจกตามวิภัตติทั้งเจ็ดตามลิงค์เสียก่อน คำนามหรือนามศัพท์หมายถึงชื่อของคำพูด แบ่งออกเป็น 3 อย่างคือคำนามนาม  คำคุณนาม  คำสัพพนาม ในบทนี้จะเริ่มต้นด้วยคำนามนาม คำคุณนาม โดยจะนำคำนามนามไปแจกวิภัตติตามการันต์ในปุงลิงค์ ส่วนสัพพนามจะนำเสนอในบทต่อไป 

 บทที่  3
คำนาม (Nouns)

คำนามนาม

              คำพูดชนิดที่เป็นชื่อทุกอย่างเช่นชื่อของคน  สัตว์  ที่  สิ่งของ  เรียกว่านามนาม  ตัวอย่างชื่อคน  เช่น  คน(นร)  ชาย  (ปุริส)  หญิง  (อิตฺถี)  มนุษย์  (มนุสฺส)  พระอานนท์  พระราชา  พระเทวี  ลูกสาว  (ธีตุ)  ลูกชาย  (ปุตฺต)  พ่อ  (ปิตุ)  แม่  (มาตุ)  พรหม  เทวดา  นางสาว   จีน  ไทย  ลาว  เขมร  แขก  อินเดีย  ฝรั่ง  นายมี  นายสี  นายสา  นายดำ นายแดง นางสุข  นางดี  นางเรวดี  น.ส.วาสนา  ผู้ใหญ่บ้าน  กำนัน  นายอำเภอ   รัฐมนตรี  นายก  พระ  โยม  เป็นต้น  ยังมีอยู่อีกมากมาย  ล้วนแต่เป็นคำพูดที่เป็นชื่อเรียกขานกัน  เรียกว่า  นามนาม  ทั้งนั้น
              คำนามนามที่เป็นชื่อของสัตว์  เช่น  นก  หนู  ปู  ปลา  ช้าง  ม้า  วัว  ควาย  เป็ด  ไก่  ห่าน  นกเขา  นกคุ้ม  นกเป็ด  นกกระจอก  นกยาง  นกหงส์   มดดำ  มดแดง  และอีกมากมาย
              คำนามที่เป็นชื่อของสถานที่  เช่น ประเทศไทย  เมืองจีน  ภูเขา  ดง  ทุ่งนา  สวน  บ้าน  ถนน  ตลาด  วัด  ร้าน  ห้องแถว  แม่น้ำ  แม่น้ำเจ้าพระยา  แม่น้ำโขง  แม่น้ำมูล  ดอย  ผา  บ่อน้ำ  สระน้ำ  เป็นต้น  คำชนิดนี้เรียกว่า  คำนามนามเกี่ยวแก่สถานที่ ฯ
              คำนามนามที่เป็นชื่อของสิ่งของ  เช่น  โต๊ะ  ตู้  เก้าอี้  ปากกา  ดินสอ  สมุด  หนังสือ  กางเกง  เสื้อ  สบง  จีวร  สังฆาฏิ   ตะกร้า  มีด  พร้า  จอบ  เสียม  กบ  สิ่ว  ตะไบ  ไถ  คราด  กระดาน กระดาษ  แป้ง  น้ำมัน  ขนม  นม  กล้วย  อ้อย  มะพร้าว  มะม่วง  หน่อไม้  ขิง  เป็นต้น  คำเหล่านี้  เรียกว่านามนามเกี่ยวแก่สิ่งของ ฯ
นามนามแบ่งออกเป็น 2 อย่างคือ
              1. สาธารณนาม  ได้แก่ชื่อที่ทั่วๆ  ไปไม่จำกัดลงไป และเป็นชื่อที่ครอบคลุมเอานามนามทั้งหมด เช่น พระเถระ   ภิกษุ  สามเณร คน ชาย หญิง วัว หมา เมือง ผ้า มีด เป็นต้น
              2. อสาธารณนาม ได้แก่ชื่อที่จำกัดลงไปโดยแน่นอน เช่น  พระอานนท์  พระติสสะ สามเณรประสิทธิ์  คนไทย  นายดี  นางสี  ควายเผือก  วัวแดง หมาดำ  เมืองสาวัตถี  ผ้าจีวร พร้าโต้ เป็นต้น
              นามนามบางจำพวกเป็นได้ลิงค์เดียว บางจำพวกเป็นได้สองลิงค์ บางจำพวกเปลี่ยนแต่สระที่สุดศัพท์ ให้แปลกกันพอเป็นเครื่องหมายให้ต่างลิงค์กันบ้าง

คำนามนามในภาษาบาลี
หมวดที่อยู่อาศัย
              คำศัพท์                      ความหมาย                      คำศัพท์                          ความหมาย
              คาม                              บ้าน                                อาวาส                              อาวาส
              กุฏิ                                กุฏิ                                   สนฺติก                              สำนัก
              อสฺสม                          อาศรม                             คพฺภ                                ห้อง
              ธานี                             เมือง                                สยน                                 ที่นอน
              สาลา                           ศาลา                               วิหาร                                วิหาร
              สมาคม                        สมาคม                            กุล                                   ตระกูล
              อุยฺยาน                        สวน, อุทยาน                   นคร                                 นคร
              อาราม                         วัด                                   รฏฺ                                  แว้นแคว้น
              นิเวสน                         วัง                                   ปาสาท                             ปราสาท
              ฆร, เคห                      เรือน                                สาวตฺถี                              เมืองสาวัตถี
              มคธ                            เมืองมคธ                        ปเทยฺย                              ประเทศไทย
              นวนคร                        เมืองเชียงใหม่                สกลนคร                           เมืองทั่วไป
              ราชคห                        เมืองราชคฤห์                  วจฺจกุฏี                              ห้องน้ำ

หมวดวัน  เดือน  ปี  ทิศ

           รวิวาร                วันอาทิตย์                   จนฺทวาร            วันจันทร์
           ภุมฺมวาร            วันอังคาร                     วุธวาร               วันพุธ
           ครุวาร               วันพฤหัสบดี                 สุกฺกวาร            วันศุกร์
           โสรวาร             วันเสาร์           
มาส            เดือน
           ปุสฺสมาส           เดือนมกราคม              มาฆมาส           เดือนกุมภาพันธ์
           ผคฺคณมาส        เดือนมีนาคม               จิตฺตมาส           เดือนเมษายน
           วิสาขมาส          เดือนพฤษภาคม          เชฏฺมาส         เดือนมิถุนายม
           อาสาฬหมาส     เดือนกรกฏาคม           สาวนมาส         เดือนสิงหาคม
           โปฏฺปทมาส    เดือนกันยายน              อสฺสยุชมาส      เดือนตุลาคม
           กตฺตกมาส         เดือนพฤศจิกายน         มิคสิรมาส         เดือนธันวาคม
           ปุรตฺถิม              ทิศตะวันออก               ทกฺขิณ              ทิศใต้
           ปจฺฉิม                ทิศตะวันตก                 อุตฺตร                ทิศเหนือ
           สํวจฺฉร                ปี                                อุตุ                      ฤดู

หมวดร่างกาย
           คำศัพท์        ความหมาย                   คำศัพท์            ความหมาย
           กาย                     กาย                         หนุกา                คาง
           กฏิ                       เอว                          อุทร                 ท้อง
           โอฏฺ                   ริมฝีปาก                  มุข                   ปาก
           นาสา                   จมูก                         กณฺณ               หู
           ภมุกา                   คิ้ว                           ลลาฏ               หน้าผาก
           เกสา                    ผม                           โลมา               ขน
           นขา                     เล็บ                           ตจ                 หนัง
           วณฺณ, ฉวิ             ผิว                            สณฺาน          ทรวงทรง
           ทนฺต                    ฟัน                            จกฺขุ                ตา
           องฺคุลี                  นิ้ว                             พาหา               แขน
           ปาท                    เท้า                            ชงฺฆ                 แข้ง
           อูรุ                       ขาอ่อน                      ถน                   นม
           คีวา                     คอ                             อุร                   อก
           หทย                    หัวใจ                         มงฺส                เนื้อ
           อฏฺิ                   กระดูก                        วกฺก                ม้าม
           ปิหก                   ไต                              ปปฺผาสา         ปอด
           สิร                      หัว                              ยกน                ตับ
           อนฺต                   ลำไส้                         กจฺฉา              รักแร้
           ปุพฺพ                   หนอง                        เขฬ                น้ำลาย
           โลหิต                 เลือด                         หตฺถ                มือ

หมวดผลไม้
           คำศัพท์                   ความหมาย                   คำศัพท์        ความหมาย

           ติปส                       แตงโม                            อมฺพ            มะม่วง
           ผล                         ผลไม้                              ลาวุ             น้ำเต้า
           วรก                        ลูกเดือย                          ชมฺพุ            ลูกหว้า
           โมจ                       กล้วย                               ตณฺฑุลิ        กะเพราะ, มะพลับ
           มุทฺทิก                   องุ่น, ลูกจันทร์                 สานุก          เหง้าบัว   
           ปิปฺผลิ                    ดีปลี                                พหุวารก      มะกอก
           มริจ                       พริก                                 หรีตกริ         สมอไทย, มะนะ
           หลิทฺท, ทารุหลิทฺท    ขมิ้น                            สิงฺคเวร        ขิง
           กฏุกโรหิณี             ข่า                                   อามลก         มะขามป้อม
           วิเภตก                   สมอภิเภก                        วีหิ                ข้าวเปลือก
           นาฬิกาเกรผล        มะพร้าว                          ลสุณ             กระเทียม
           
หมวดของใช้
           คำศัพท์        ความหมาย        คำศัพท์            ความหมาย

           มญฺจ            เตียง                     ปี                      ตั่ง
           ภิสี               ฟูก                        พิมฺโพหน            หมอน
           กุมฺภี            หม้อ, กระถาง        วารก                   กระทะ   
           วาสี             มีด, พร้า, ขวาน     กุทฺทาล              จอบ, เสียม
           นิทฺทน         สว่าน                     อุปาหนา            รองเท้า
           ปญฺจงฺค       เก้าอี้                      ปตฺต                   บาตร
           วตฺถ            ผ้า                          ปจฺจตฺถรณ          ผ้าปูที่นอน
           มุขปุญฺฉนโจล        ผ้าเช็ดหน้า ผ้าเช็ดปาก  
           สาฏก                ผ้าอาบน้ำ
           สีส                    สังกะสี             ทารุ, กฏฺ          ไม้
           ธนุ                    ธนู                    ฉตฺต                  ร่ม, ฉัตร
           จกฺก                  จักร, ล้อ           วิชฺนี                   พัด
           คทา                  ตะบอง            สตฺตงฺค              โซฟา
           เวหาสยาน        เครื่องบิน         ฉาริกามลฺลก      ที่เขี่ยบุหรี่
           วิสาณ               เขา                  อุทกฺขล              ครก

หมวดสัตว์
           คำศัพท์       
                ความหมาย                                คำศัพท์                         ความหมาย
           กรี, หตฺถี                         ช้าง                                            มจฺฉา                                ปลา
           สุนข                               สุนัข                                           มหิส                                  ควาย
           โคณ                              วัว                                               ตุรค, อสฺส, อาชา              ม้า
           วานร, มกฎ                     ลิง                                              พก                                    นกยาง
           สกุณ                              นก                                              สิขี                                    นกยูง
           มชฺชาร                           แมว                                            เมณฺฑก                             แพะ
           สรฏ                               ปู                                                 สตวงฺก                               กุ้ง
           มณฺฑุก                          กบ                                               มูสิก                                   หนู
           กุกฺกุฏ                            ไก่                                                สุกร                                   หมู
           อหิ                                 งู                                                 นาค                                   พระยานาค
           พพฺพุ                            เสือปลา                                       พยคฺฆ                               เสือโคร่ง
           สีห                               ราชสีห์, สิงโต                              ทีปิ                                    เสือเหลือง
           กลทิมิค                        ชะมด                                           มิคาทน                             เสือดาว
           กาฬก                            ค่าง                                             อุลูก                                  นกเค้า
           เธนุ                               แม่โคนม                                      สรภู                                  ตุ๊กแก, จิ้งจก
           อุกา                              เล็น, หมัด                                     ปสุ                                    สัตว์เลี้ยง
           เสน                              อินทรีย์                                          กาก                                  กา
           มกฺขิกา                         แมลงวัน                                        กีฏา                                  แมลง
           กสฺสป                           เต่า                                               กุรุงฺค, มิค                          กวาง
           กิปิลฺลิก                        มดแดง                                          อินฺทโคปก                         แมงเม่า
           กกุฏ                             นกพิราบ                                        คทฺรภ                                ลา
           มธุกร                            ผึ้ง, แมลงภู่                                   สิงฺคี                                  ปลาดุก
           กุมฺภีร                            จระเข้                                           ปาณก                               หนอน
           โลมสปาณก                 บุ้ง                                                สาขามิค                            ฟาน
           เอณิมิค                         ละมั่ง                                           วาตมิค                               สมัน

หมวดครอบครัว
           คำศัพท์        
                ความหมาย                                คำศัพท์                            ความหมาย
           อยฺยก                               ปู่, ตา                                       อยฺยิกา                               ย่า, ยาย
           สสุร                                  พ่อตา                                      สสุร                                   แม่ยาย
           มหาปิตุ                             ลุง                                           มหามาตุ                            ป้า
           ปิตุ                                    พ่อ                                          มาตุ                                   แม่
           จุลฺลปิตุ                            อาชาย                                    ปิตุจฺฉา                               อาหญิง
           มาตุลา                             น้าชาย                                    จุลฺลมาตุ                            น้าสาว
           จุลฺลปิตุชายา                    น้าเขย, อาสะใภ้                      ภาตุชายา                          พี่สะใภ้
           ภคินิสามิก                        น้องสะใภ้                                จุลฺลมาตุสามิก                   พี่เขย, น้องเขย
           ชามาตุ                             พี่เขย, น้องเขย                         สุณิสา                               ลูกสะใภ้
           ปิตุภาตุ                             อาเขย                                      เชฏฺภาตุ                          พี่ชาย
           กนิฏฺภาตุ                        น้องชาย                                   เชฏฺภคินี                          พี่สาว
           กนิฏฺภคินี                        น้องสาว                                   ปุตฺต                                  บุตร
           ธีตุ                                    ลูกสาว                                     นตฺตุ                                   หลาน
           ปนตฺตุ                               เหลน                                       ปติ, สามิก                           ผัว
           ภริยา                                ภรรยา                                      ทาร                                    เมีย

หมวดทั่วไป
           คำศัพท์                        ความหมาย                        คำศัพท์                            ความหมาย
           ปุริส                                  บุรุษ                                อาจริย                                อาจารย์
           กุมาร                                เด็กชาย                           กุมารี, ทาริกา                      เด็กหญิง
           ขตฺติย                               กษัตริย์                            โจร                                     โจร
           ชน                                    ชน                                   ปุคฺคล                                บุคคล
           เถน                                   ขโมย                               ทูต                                    ทูต
           นร                                     คน                                  มนุสฺส                                 มนุษย์
           ยกฺข                                  ยักษ์                                สหาย                                 เพื่อน
           อริ,  ริปุ                             ข้าศึก                               ถปติ                                   ช่างไม้
           มุนิ, วิญฺญู                         ผู้รู้                                    เสฏฺฐี                                  เศรษฐี
           ครุ                                    ครู                                    ภิกฺขุ                                    ภิกษุ
           พนฺธุ                                 พวกพ้อง                          สตฺตุ                                   ศัตรู
           กญฺา                             นางสาวน้อย                     อิกฺขณิกา                           แม่มด
           นารี                                 นาง                                   อตฺถี                                   หญิง
           ฆรณี                               แม่เรือน                             วธู                                      หญิงสาว
           จมู                                  เสนา                                 โยธ                                    ทหาร
           ยุว                                  ชายหนุ่ม                            ยุวตี                                   หญิง
           ราช                                พระราชา                            ราชินี                                 พระราชินี
           อิสิ                                 ฤาษี                                   ตาปส                                 ดาบส
           ภควนฺตุ                          พระผู้มีพระภาคเจ้า             อรหนฺต                               พระอรหันต์
           สตฺถุ                               ผู้สอน, ศาสดา                   อุปาสก                               อุบาสก
           อุปาสิกา                         อุบาสิกา                             อาทิจฺจ                               ดวงอาทิตย์
           จนฺท                               ดวงจันทร์                           ตารา                                  ดาว
           อุทฺธิ                               ทะเล                                  อุทก                                   น้ำ
           ปพฺพต                             ภูเขา                                  อฏวี                                   ดง

คุณนาม

              คำพูดที่แสดงลักษณะของนามนาม  ทั้งทางดีและทางชั่วเรียกว่า  คุณนาม  ตัวอย่างเช่น  สูง  ต่ำ  ดำ  ขาว  อ้วน  ผอม  สั้น  ยาว  โง่  ฉลาด  ขยัน  เกียจคร้าน   สวยงาม  ขี้เหร่  เด่น  อับเฉา  เบา  หนัก  ตื้น  ลึก  หนา  บาง  แข็งแรงอ่อนแอ  เก่ง  ช้า  ไว  เร็ว  สุก  ดิบ  ชั่ว  ดี  หอม  เหม็น  กว้างขวาง  คับแคบ  อ่อนโยน  กระด้าง  เก่า  ใหม่  หยาบ  ละเอียด  เลิศ  เลว ใหญ่  ค่อม  เตี้ย  ร้อน  หนาว  เย็น  หวาน  อร่อย  ไพเราะ  เพราะ  กล้าหาญ  ม้า  ล้วนแต่เป็นคำคุณนาม  คือ  คำพูดแสดงลักษณะของนามนามให้แปลกให้ต่างกัน ทั้งนั้น

คำศัพท์คุณนาม

 คำศัพท์                                         ความหมาย                    

ทกฺข                                     ขยัน

นาถ                                       ที่พึ่ง

ปณฺฑิต                                  ฉลาด  

ปาป                                       บาป ชั่ว

ถูล                                         อ้วน 

กีส                                         ผอม

อุจฺจ                                       สูง

นีจ                                          ต่ำ

ทีฆ                                         ยาว   

รสฺส                                        สั้น

อคฺค                                       เลิศ

หีน                                          เลว

ปณีต                                       ประณีต

สุขุม                                        ละเอียด


คุณนาม  3 ชั้น


            การพูดถึงความดี หรือความชั่วของนามนาม  คนเราชอบจะพูดว่า ดีหรือชั่วมากน้อยเพียงไร และแค่ไหน เพื่อเป็นการเปรียบเทียบในระหว่างสิ่งหนึ่งกับอีกสิ่งหนึ่ง เช่นคำว่า นายสีอ้วน แต่นายมีอ้วนกว่า ส่วนนายมาอ้วนที่สุด เป็นต้น เพราะฉะนั้น ท่านจึงแบ่งคุณนามให้เป็น 3 ชั้น ดังนี้คือ
            1.    คุณนามชั้นปกติ ทางภาษาบาลีมีคำคุณนามล้วนๆ ไม่มีคำอะไรต่อท้ายเลย เช่น ปณฺฑิโต
ฉลาด, พาโล โง่, ถูโล อ้วน, กิโส ผอม, ทุกฺโข ขยัน, กุสิโต เกียจคร้าน, สุนฺทโร ดี หีโน เลว  เป็นต้น
            2.    คุณนามชั้นวิเศษ คุณนามชั้นนี้ แสดงให้รู้ว่าดี หรือชั่ว สูงหรือต่ำ ยิ่งกว่าขั้นปกติไปอีก
ทางภาษาบาลี  คุณนามชั้นนี้ ท่านก็ใช้คุณนามชั้นปกตินั้นเองเครื่องหมายนั้นเรียกว่าปัจจัย ซึ่งมีอยู่ 3 ศัพท์ หรือ 3 คำ คือ ตร, อิย, อิยิสฺสก ปัจจัยทั้ง 3 ศัพท์นี้ ใช้เขียนติดข้างหลังศัพท์คุณนามนั้น ๆ เช่น ปณฺฑิต + ตร-  ปณฺฑิตตโร  ฉลาดกว่า, พาล+ ตร- พาลตโร โง่กว่า, ถูล+ ตร- ถูลตโร อ้วนกว่า ,  กีส+ ตร - กีสตโร   ผอมกว่า   ทกฺข + ตร  -  ทุกฺขตโร  ขยันกว่า,  กุสิต+ ตร- กุสิตตโร  เกียจคร้านกว่า,  สุนฺทร+  ตร-  สุนฺทรตโร ดีกว่า เป็นต้น  ปณฺฑิต+ อิย- ปณฺฑิติโย ฉลาดกว่า, (อิย เวลาเขียนติดข้างหลักคุณนามให้ลบตัว  อ  ทิ้งเสีย)  ปาป+ อิยิสฺสก- ปาปิยิสฺสโก เป็นบาปกว่า, ชั่วกว่า, ท่านว่า อิยิสฺสก ปัจจัย ลงได้เฉพาะ ปาป ศัพท์เท่านั้น ปัจจัย 3  ตัวคือ ตร,อิย, อิยิสฺสก นี้มีคำแปลประจำว่า- กว่า จงจำคำแปลนี้ไว้ให้ดี
            คุณนามชี้นวิเศษนี้ ท่านยังใช้คำอุปสัค คือ อติ นำหน้าศัพ์คุณนามชั้นปกตินั้นอีกด้วย เช่น 
อติ +  ปณฺฑิต-อติปณฺฑิโต  ฉลาดยิ่ง,  อติ+ พาล -  อติพาโล  โง่ยิ่ง, อติ+ ถูล- อติถูโล อ้วนยิ่ง, อติ+ กีส- อติกีโส ผอมยิ่ง เป็นต้น คำว่า อติ แปลว่า- ยิ่ง
            3. คุณนามชั้นอติวิเศษ คุณนามชั้นนี้ แสดงให้รู้ว่านามนามนั้น จะดีหรือชั่วอย่างไรก็ตาม ย่อมจะดีหรือชั่วอย่างสูงสุด หรืออย่างต่ำที่สุด  เกินนั้นไปเป็นไม่มีแล้ว ทางภาษาบาลี ท่านใช้ปัจจัย 2 ตัวป็นเครื่องหมายติดอยู่ข้างหลังคุณนามชั้นปกติเหมือนกัน คือ ตม  อิฏ  ปัจจัย เช่น  ปณฺฑิต+ ตม- ปณฑิตตโม ฉลาดที่สุด, พาล+ ตม- พาลตโม  โง่ที่สุด  ถูล+ ตม- ถูลตโม อ้วนที่สุด ,กีส+ อิฏ- กีสิฏฺโ ผอมที่สุด เป็นต้น
            ปัจจัย 2 ตัวคือ ตม, อิฏฺ,  มีคำแปลประจำว่า- ที่สุด  คุณนามชั้นอติวิเศษนี้ ท่านยังใช้คำอุปสัคคือ  อติ กับคำนิบาต คือ วิย รวมกันเป็น  อติวิย  แล้วนำไปเขียนติดไว้ข้างหน้าคำคุณนามนั้นๆ เป็นเครื่องหมายอีกด้วย เช่น อติวิย + ปณฺฑิต-  อติวิยปณฺฑิโต  ฉลาดเกินเปรียบ  อติวิย+ พาล- อติวิยพาโล   โง่เกินเปรียบ,  อติวิย+ ถูล- อติวิยถูโล อ้วนเกินเปรียบ, อติวิย+กีส- อติวิยกีโส ผอมเกินเปรียบ เป็นต้น คำว่า  อติวิย แปลว่า เกินเปรียบ  คุณนามศัพท์เดียวเป็นได้สามลิงค์

การแจกวิภัตติของนามนาม
           
            ศัพท์ที่จะแจกด้วยวิภัตติมี  2  ชนิดคือสามัญญศัพท์  ได้แก่ศัพท์นามนามที่มีการันต์เป็นอย่างเดียวกัน เป็นลิงค์เดียวกัน ก็ให้แจกตามแบบเดียวกันได้ วิภัตติในภาษาบาลีทั้ง 14 หรือ 16 ตัวนั้นเมื่อประกอบกับนามนามแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงตัวเองไปเป็นอื่นบ้าง คงอยู่อย่างเดิม ลบทิ้งบ้าง การประกอบวิภัตติก็เพื่อช่วยให้สังเกต ลิงค์ วจนะ วิภัตติ ได้ง่ายขึ้น

อ การันต์ ใน ปุงลิงค์
            อ การันต์ ใน ปุงลิงค์ มีวิธีแจกดังตัวอย่าง ปุรส  (บุรุษ) อ การันต์ ใน ปุงลิงค์ เป็นตัวอย่างดังนี้  
วิภัตติ         เอกวจนะ               
            พหุวจนะ
ป.    
            ปุริโส                                 ปุริสา
ทุ.    
            ปุริส                                   ปุริเส
ต.    
            ปุริเสน                                ปุริเสหิ ปุริเสภิ
จ.    
            ปุริสสฺส ปุริสาย ปุริสตฺถ       ปุริสาน
ปญฺ. 
            ปุริสสฺมา ปุริสมฺหา ปุริสา    ปุริเสหิ ปุริเสภิ
ฉ.    
            ปุริสสฺส                               ปุริสาน
ส.    
            ปุริสสฺมึ ปุริสมฺหิ ปุริเส         ปุริเสสุ
อา.    
           ปุริส                                    ปุริสา
            การประกอบวิภัตติกับนามนามที่เป็นปุงลิงค์ การเปลี่ยนแปลงของวิภัตติทั้ง  14  ตัว ของปุงลิงค์  ในการันต์ทั้ง  5 คือ  อ  อิ  อี  อุ  อู ทำได้ดังนี้
            1.  สิ     เมื่อประกอบกับ  อ  การันต์  ให้แปลงเป็น   โอ  
            2. โย   ลงแล้วให้แปลงเป็นสระ  อา  
            3.   อํ    ลงแล้วให้คงไว้
            4.  โย   ลงแล้วให้แปลงเป็น  เอ 
            5.  นา  ลงแล้วให้แปลง  เอน  
            6.   หิ   ลงแล้วให้แปลงเป็น  ภิ    คง  หิ  ไว้ 
            7.  ส    ลงแล้วให้แปลงเป็น  สฺส   อาย  ตฺถํ 
            8.  นํ    ให้คงไว้  ให้ทีฆะ อ  เป็น  อา 
            9.   สฺมา  ให้คงไว้  แปลง  สฺมา  เป็น  มฺหา  เป็น  อา 
            10. สฺมึ  ให้คงไว้  แปลง  สฺมึ  เป็น  มฺหิ  เป็น  เอ 
            11.  สุ   ให้คงไว้   ให้แปลง  อ  เป็น  เอ 

ตัวอย่างศัพท์ที่แจกตาม อ การันต์ในปุง ลิงค์
            ทิวส   วัน     รวิวาร   วันอาทิตย์    จนฺทวาร   วันจันทร์  ภุมฺมวาร  วันอังคาร    วุธวาร    วันพุธ   ครุวาร    วันพฤหัสบดี    สุกฺกวาร  วันศุกร์   โสรวาร   วันเสาร์       
            มาส                เดือน
            ปุสฺสมาส       เดือนมกราคม   
            มาฆมาส        เดือนกุมภาพันธ์
            ผคฺคณมาส    เดือนมีนาคม   
            จิตฺตมาส        เดือนเมษายน
            วิสาขมาส       เดือนพฤษภาคม   
            เชฏฺมาส        เดือนมิถุนายน
            อาสาฬหมาส  เดือนกรกฏาคม   
            สาวนมาส        เดือนสิงหาคม
            โปฏฺฐปทมาส  เดือนกันยายน   
            อสฺสยุชมาส     เดือนตุลาคม
            กตฺตกมาส        เดือนพฤศจิกายน
            มิคสิรมาส        เดือนธันวาคม
อุตฺตร                ทิศเหนือ   
                   ทกฺขิณ            ทิศใต้
ปุรตฺถิม             ทิศตะวันออก   
            ปจฺฉิม            ทิศตะวันตก   
คาม                  บ้าน       
                      อาวาส            อาวาส
อสฺสม               อาศรม       
                 คพฺภ                ห้อง, ครรภ์
สมาคม             สมาคม       
                 วิหาร               วิหาร
อาราม              อาราม       
                  ปาสาท            ปราสาท
มคธ                  มคธ       
                     ปเทยฺย            ประเทศไทย
ราชคห             เมืองราชคฤห์   
            กาย                กาย
ปาท                เท้า       
                        ปุพฺพ                หนอง
หตฺถ                มือ       
                         กุมฺภ                 หม้อ   
ปตฺต                บาตร       
                    มกฺขิก                แมลงวัน
สุนข                สุนัข       
                      โคณ                วัว
วานร, มกฺกฏ    ลิง       
                        สกุณ                 นก
มชฺชาร            แมว       
                      กุกฺกุฏ               ไก่
สีห                  ราชสีห์, สิงโต   
           เสน                  นกอินทรีย์
มหิส                ควาย       
                   ตรุค, อสฺส         ม้า
เมณฺฑก          แพะ       
                      มูสิก                 หนู
สุกร                หมู       
                        นาค                 พระยานาค
พยคฺฆ            เสือ       
                       กาก                 กา
กสฺสป             เต่า       
                       กิปิลฺลิก            มดแดง
กกุฏ                นกพิราบ   
                  กุรุงฺค, มิค         กวาง
สสุร                พ่อตา       
                  คทฺรภ               ลา
อินฺทโคปก      แมงเม่า       
               สามิก               สามี
ทาร                เมีย       
                      ปุริส                 บุรุษ
กุมาร              เด็กชาย       
               ขตฺติย              กษัตริย์
ชน                 ชน       
                        เถน                 ขโมย
นร                 คน       
                          ยกฺข                ยักษ์
อาจริย           อาจารย์ 
                         โจร                 โจร
ปุคฺคล            บุคคล       
                     ทูต                 ทูต
มนุสฺส            มนุษย์       
                    สหาย             เพื่อน
จนฺท              พระจันทร์   
                   ปพฺพต             ภูเขา
เถร                พระเถระ, ชายแก่
            ภว                  ภพ
นิรย               นรก       
                        โรค                โรค
รุกฺข               ต้นไม้       
                     โยธ                ทหาร
ตาปส            ดาบส       
                     อุปาสก           อุบาสก
สคฺค               สวรรค์      
                     อาทิจฺจ           พระอาทิตย์
โลก               โลก       
                        อกฺขร             อักษร
ปาวก              ไฟ       
                         ธช                 ธง
ปูว                   ขนน       
                     สากุณิก          พรานนก
ปาสาณ           ก้อนหิน       
                เมฆ                เมฆ
กาม                กาม       
                      กาล               เวลา
ปจฺจูสกาล       ใกล้รุ้ง, ใกล้สว่าง
        เทว                ฝน
เวชฺช                หมอ       
                    ทิวส              วัน
อรุณ                ตอนเช้า       
                วณฺณ             ผิว
ปาการ                กำแพง       
                สายญฺห         เวลาเย็น
อิสี                ฤาษี       
                         มคฺค             หนทาง
ถมฺภ                เสา       
                        สุวณฺณ          ทองคำ
กูปก                เสากระโดง   
                อคาร             เรือน
นข                เล็บ       
                          ทนฺต             ฟัน
วรก                ลูกเดือย       
                  กณฺณ             หู
ลลาฏ                หน้าผาก   
                  ตจ                 หนัง
เขฬ                น้ำลาย       
                   หตฺถ               มือ
มญฺจ                เตียง       
                     ฉาริกามลฺลก   ที่เขี่ยบุหรี่
สรฏ                กิ้งก่า       
                      มณฺฑูก            กบ
กลทิมิค                ชะมด     
                  กาฬก              ค่าง
สตวงฺก                กุ้ง       
                     อุท                  นาค
กุทฺทาล                จอบ, เสียม   
           กฏฺ               ไม้
ยว                ข้าวเหนียว   
                    ชงฆ                แข้ง
โลม                ขน       
                         วารก               กระถาง
กูป                หลุม       
                         วจฺจกูป           ส้วม
อวยว                อวัยวะ,
                        อพยพ, ปูวิก   คนขายขนม
มธุกร                ผึ้ง, แมลงภู่   
               พหุวารก         มะกอก
กุมฺภีร                จระเข้       
                   ทฺวารโกฏฺิก   ซุ้มประตู
วาตมิค                สมัน      
                     เอณิมิค           ละมั่ง
สาขามิค                ฟาน       
                 อนฺธ                บอด
สุเสน                เล็บเหยี่ยว   
                 ปาณก             หนอน
โลมสปาณก            บุ้ง       
                   อุทธาร            เงินค้าง, ให้ยืม
มิคาทน                เสือดาว      
               ตณฺฑุล            ข้าวสาร 
    ศัพท์นามนามและศัพท์คุณนามสามารถดูได้จากพจนานุกรมบาลี-ไทย 

อิ การันต์ในปุงลิงค์
                            อิ  การันต์ในปุงลิงค์แจกอย่างนี้ 
                                               มุนิ   ผู้รู้
            เอกวจนะ             พหุวจนะ
ป.     มุนิ                
            มุนโย    มุนี
ทุ.     มุนึ                
            มุนโย     มุนี
ต.     มุนินา                
        มุนีหิ     มุนีภิ
จ.     มุนิสฺส     มุนิโน          มุนีน
ปญฺ.  มุนิสฺมา มุนิมฺหา         มุนีหิ     มุนีภิ
ฉ.     มุนิสฺส     มุนิโน          มุนีน
ส.     มุนิสฺมึ                        มุนิมฺหิ    มุนีสุ
อา.   มุนิ มุนโย             มุนี
วิธีเปลี่ยนวิภัตติ และการันต์ใน  อิ  การันต์ของปุงลิงค์
            1.    สิ  ปฐมา  ลงหลัง  อิ  การันต์ ให้ลบ  สิ  เสีย
            2.    โย  อยู่หลังให้แปลง  อิ  การันต์เป็น  อ  แล้วลบ  โย  เสีย  ทีฆะ  อิ  เป็น  อี
            3.    อํ  ทุติยา ให้คงไว้ 
            4.    นา  ตติยา  ลงหลังอิ การันต์ ให้คง  นา  ไว้
            5.    หิ  ตติยา และปญฺจมี ให้คง  หิ  ไว้  แปลง  หิ  เป็น  ภิ
            6.    ส  จตุตฺถี และฉัฏฐี ให้แปลงเป็น  สฺส  เป็น  โน,  นํ  ให้คงไว้  ทีฆะ  อิ  เป็น  อี
            7.   สฺมา ปญฺจมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลงเป็น  มฺหา  บ้าง  สฺมึ  สัตตมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลง  สฺมึ  เป็น  มฺหิ  บ้าง

ตัวอย่างศัพท์ที่แจกตาม อิ การันต์ในปุงลิงค์
            ปติ                เจ้า, ผัว        อริ            ข้าศึก
            นมุจิ              ผู้ทำลาย      ถปติ         ช่างไม้
            อิสิ                ฤาษี            วีหิ            ข้าวเปลือก
            อุทธิ              ทะเล           อหิ            งู
            นิธิ                ขุมทรัพย์     มณิ            แก้วมณี
            ทาวคฺคิ          ไฟป่า         กรวิ            นกดุเหว่า

อี  การันต์ในปุงลิงค์  อี  การันต์ในปุงลิงค์แจกอย่างนี้ 
                        เสฏฺี    เศรษฐี
            เอกวจนะ                  พหุวจนะ
ป.     เสฏฺี                    
            เสฏฺิโน     เสฏฺี
ทุ.     เสฏฺึ เสฏฺิน                     เสฏฺิโน     เสฏฺี
ต.     เสฏฺินา                
            เสฏฺีหิ     เสฏฺีภิ
จ.     เสฏฺิสฺส เสฏฺิโน               เสฏฺีน
ปญฺ.  เสฏฺิสฺมา เสฏฺิมฺหา          เสฏฺีหิ เสฏฺีภิ
ฉ.     เสฏฺิสฺส เสฏฺิโน               เสฏฺีน
ส.     เสฏฺิสฺมึ                
            เสฏฺิมฺหิ เสฏฺีสุ
อา.   เสฏฺิ เสฏฺิโน                    เสฏฺี

วิธีเปลี่ยนวิภัตติ และการันต์ใน  อี  การันต์ของปุงลิงค์
            1.    สิ  ปฐมา  ลงหลัง  อี  การันต์ ให้ลบ  สิ  เสีย
            2.    โย  อยู่หลัง  อี  การันต์ให้แปลงเป็น  โน  แล้วลบ  โย  เสีย  รัสสะ  อี  เป็น  อิ
            3.    อํ  ทุติยา ให้คงไว้ แปลงเป็น  นํ  ให้รัสสะ  อี  เป็น  อิ  ทุกตัว เฉพาะฝ่ายเอกวจนะ
            4.    นา  ตติยา  ลงหลัง  อี การันต์ ให้คง  นา  ไว้
            5.    หิ  ตติยา และปญฺจมี ให้คง  หิ  ไว้  แปลง  หิ  เป็น  ภิ
            6.    ส  จตุตฺถี และฉัฏฐี ให้แปลงเป็น  สฺส  เป็น  โน,  นํ  ให้คงไว้ 
            7.    สฺมา ปญฺจมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลงเป็น  มฺหา  บ้าง  สฺมึ  สตัตมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลง  สฺมึ  เป็น  มฺหิ  บ้าง

ตัวอย่างศัพท์ที่แจกตาม อี การันต์ในปุงลิงค์
            กรี, หตฺถี        ช้าง                     สิขี                 นกยูง   
            โภคี              โภคะ                  โฆณี               หมู
            สสี                 พระจันทร์           ตปสฺสี            นักพรต
            ธมฺมสฺสามี     เจ้าของธรรม,พระพุทธเจ้า      
            วาชี            ม้า                          อํสุมาลี          พระอาทิตย์        
            กามี            นกกระจอก,พระจันทร์            
            กฎเวที  คนชอบกล่าวเท็จ         โจลกี            หน่อไม้ไผ่         

อุ การันต์ในปุงลิงค์
อุ  การันต์ในปุงลิงค์แจกอย่างนี้
                                    ครุ   ครู
            เอกวจนะ                   พหุวจนะ
ป.     ครุ                    
            ครโว    ครู
ทุ.     ครุ                    
            ครโว    ครู
ต.     ครุนา                    
        ครูหิ      ครูภิ
จ.     ครุสฺส ครุโน                   ครูน
ปญฺ.  ครุสฺมา ครุมฺหา              ครูหิ     ครูภิ
ฉ.     ครุสฺส ครุโน                   ครูน
ส.     ครุสฺมึ ครุมฺหิ                   ครูสุ
อา.   ครุ                    
            ครเว     ครโว
วิธีเปลี่ยนวิภัตติ และการันต์ใน  อุ  การันต์ของปุงลิงค์
            1.    สิ  ปฐมา  ลงหลัง  อุ  การันต์ ให้ลบ  สิ  เสีย
            2.    โย  อยู่หลัง  อุ  การันต์ให้แปลงเป็น  โว  เป็น  เว    ทีฆะ  อุ  เป็น  อู ทุกตัว เฉพาะฝ่ายพหุวจนะ
            3.    อํ  ทุติยา ให้คงไว้  
            4.    นา  ตติยา  ลงหลัง  อุ การันต์ ให้คง  นา  ไว้
            5.    หิ  ตติยา และปญฺจมี ให้คง  หิ  ไว้  แปลง  หิ  เป็น  ภิ
            6.    ส  จตุตฺถี และฉัฏฐี ให้แปลงเป็น  สฺส  เป็น  โน,  นํ  ให้คงไว้ 
            7.    สฺมา ปญฺจมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลงเป็น  มฺหา  บ้าง  สฺมึ  สัตตมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลง  สฺมึ  เป็น  มฺหิ  บ้าง
ตัวอย่างศัพท์ที่แจกตาม อุ การันต์ในปุงลิงค์

            ครุ                ครู                                ภิกฺขุ            ภิกษุ
            สตฺตุ             ศัตรู                             เสตุ            สะพาน
            พนฺธุ             พวกพ้อง                      ริปุ            ข้าศึก
            เกตุ              ธง                                ปสุ            สัตว์เลี้ยง
            ผรสุ             ขวาน                           ทารุ            ไม้
            พพฺพุ           เสือปลา                       เหตุ            เหตุ

อู  การันต์ในปุงลิงค์
                                 อู  การันต์ในปุงลิงค์แจกอย่างนี้
                                                            วิญฺญู    ผู้รู้
            เอกวจนะ                พหุวจนะ
ป.     วิญฺญู                    
            วิญฺุโน     วิญฺญู
ทุ.     วิญฺญุ                    
            วิญฺุโน     วิญฺญู
ต.     วิญฺุนา                
            วิญฺูหิ         วิญฺญูภิ
จ.     วิญฺญุสฺส     วิญฺุโน          วิญฺูน
ปญฺ.     วิญฺุสฺมา     วิญฺญุมฺหา  วิญฺูหิ         วิญฺญูภิ
ฉ.     วิญฺญุสฺส     วิญฺุโน         วิญฺูน
ส.     วิญฺุสฺมึ     วิญฺุมฺหิ         วิญฺญูสุ
อา.     วิญฺุ         วิญฺญุโน         วิญฺู

วิธีเปลี่ยนวิภัตติ และการันต์
            1.    สิ  ปฐมา  ลงหลัง  อู  การันต์ ให้ลบ  สิ  เสีย
            2.    โย  อยู่หลัง  อี  การันต์ให้แปลงเป็น  โน  แล้ว  รัสสะ  อู  เป็น  อุ ทุกตัว เฉพาะฝ่ายเอกวจนะ
            3.    อํ  ทุติยา ให้คงไว้ 
            4.    นา  ตติยา  ลงหลัง  อู การันต์ ให้คง  นา  ไว้
            5.    หิ  ตติยา และปญฺจมี ให้คง  หิ  ไว้  แปลง  หิ  เป็น  ภิ
            6.    ส  จตุตฺถี และฉัฏฐี ให้แปลงเป็น  สฺส  เป็น  โน,  นํ  ให้คงไว้ 
            7.    สฺมา ปญฺจมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลงเป็น  มฺหา  บ้าง  สฺมึ  สตัตมี  ให้คงไว้บ้าง  แปลง  สฺมึ  เป็น  มฺหิ  บ้าง
ตัวอย่างศัพท์ที่แจกตาม อู การันต์ในปุงลิงค์

            วิญฺญู                ผู้รู้                กตญฺญู              ผู้รู้อุปการะที่ผู้อื่นกระทำแล้ว
            ปารคู                ผู้ถึงฝั่ง        เวทคู                 ผู้ถึงเวท 

สรุปท้ายบท
            คำคุณนามเป็นคำแสดงลักษณะของนามนาม เปลี่ยนไปตามลิงค์ วจนะ วิภัตติของนานาม ส่วนคำนามมีวิธีแจกวิภัตติตามการันต์ ในบทนี้ได้แสดงตัวอย่างการันต์ทั้งห้าในปุงลิงค์คือ อ การันต์ อิ การันต์ อี การันต์ อุ การันต์ และ อู การันต์ พร้อมทั้งวิธีเปลี่ยนวิภัตติ นอกจากนั้นยังได้ยกตัวอย่างศัพท์ที่แจกตามการันต์ต่างๆ บางการันต์ก็มีตัวอย่างมาก เพราะมีใช้มาก บางการันต์มีใช้น้อย  ผู้เริ่มศึกษาภาษาบาลี เมื่อรู้จักคำคุณนามและนานามแล้ว จะได้รู้วิธีแจก วิธีเปลี่ยน พร้อมทั้งได้รู้จักคำศัพท์ใหม่ๆ

คำถามทบทวน

1. จงแจก อ การันต์ ในปุงลิงค์  กมล ดอกบัว,พก นกยาง,สหาย เพื่อน,ชน ชน
2. จงแจก อิ การันต์ ในปุงลิงค์ อุทธิ ทะเล,อหิ งู,นิธิ ขุมทรัพย์,มณิ    แก้วมณี,สสี  พระจันทร์   
3. จงแจก อี การันต์ ในปุงลิงค์  สิขี นกยูง,โภคี โภคะ,อกฺขเทวี  นักเลง
4. จงแจก อุ การันต์ ในปุงลิงค์  ครุ ครู,ภิกฺขุ  ภิกษุ,สตฺตุ ศัตรู   
5.จงแจก อู การันต์ ในปุงลิงค์  กตญฺญู   ผู้รู้อุปการะที่ผู้อื่นกระทำแล้ว,ปารคู     ผู้ถึงฝั่ง,    เวทคู  ผู้ถึงเวท 
6.จงแจกศัพท์เหล่านี้ด้วยอักษรโรมัน โลหิต สีแดง, อิสิ  ฤษี  กรี   ช้าง,ทารุ  ไม้, เวทคู  ผู้ถึงเวท
7. จงเขียนคำนามนามต่อไปนี้เป็นภาษาบาลี
            เดือนมกราคม  กุมภาพันธ์ มีนาคม เมษายน  พฤษภาคม มิถุนายน  กรกฎาคม  สิงหาคม  กันยายน ตุลาคม พฤศจิกายน  ธันวาคม  วัด  สวน จมูก แขน หน้าผาก ปอด หู ท้อง ฟัน หัวใจ กระดูก คาง มือ  แตงโม  กล้วย  น้ำเต้า  มะพร้าว  มะละกอ  ลิง วัว ควาย แมงเม่า มดแดง แมลงวัน  ปู่ ย่า ตายาย ลูกเขย พี่สะใภ้ หลาน  เหลน ดวงอาทิตย์
8. จงแปลเป็นไทย
1. พุทฺธานํ  สาวกสงฺโฆ            
            16. ราชาธิวาเส  วิเภตโก
2. อสฺสยุชฺเช   สสี             
                   17.กกุโฏ จ กุรงฺโค จ กสฺสโป จ กุกฺกุโฏ จ  โหนฺติ
3. มนุสฺสานํ  หตฺถา           
                   18. อมฺหากํ  ธมฺมสฺสามี
4. คาเมสุ  ทารกา           
                     19.  สวนมาเส อินฺทโคปโก 
5. รุกฺเข กปิลฺลิกา             
                    20. โจรานํ  หตฺเถ  ทณฺโฑ
6. ชนานํ  ตรุคา               
                    21. อุปาสิกานํ  เคเห  สปฺโป
7. รุกเข  วานรา               
                    22. อุปาสกานํ ถวิเก อาลมโก
8. ปเทยฺเย  เถนา               
                  23. กสิกานํ เขตฺเต  มหิโส
9. กสิกานํ  ตณฺฑุโล           
                 24. อุตฺตเร   ชนานํ อคาโร   
10. ปุรตฺถิเม  อํสุมาลี           
               25. อาราเม อุปาสกานํ  ทารุ
11.สงฺสารานํ  เวทคู           
                 26. นรสฺส  กจฺฉา
12. วเน เอกภิกฺขุสฺส  ปตฺโต                 27.สกเฏ ตรุคสฺส  หนุกา
13. โจรสฺส  พาหา           
                   28. ภิกฺขูนํ  ปตฺเตสุ  มกฺขิกา
14. ทารสฺส  หตฺเถ  มณิ           
           29. ปณฺณสฺมา  มาลา
15.วิหาเรสุ สาลาย กามี           
          30. สิลาย  ชลสฺมา วาชี

9. จงแปลเป็นบาลี
            1. แมลงวัน ลิงและสุนัข                   
            2.วันอาทิตย์ เดือนธันวาคม
            3. อาศรมอยู่ทางทิศใต้                
            4. แมวและหนูอยู่ในวิหาร
            5. เกวียนของพ่อค้าในป่า           
            6. หนังสือของอาจารย์
            7. ดอกบัวในมือของขโมย       
            8. น้ำเมาในปากของโจร
            9. ริมฝีปากของหญิงแม่มดบนศาลา   
            10.หมู่แห่งมนุษย์ทั้งหลายในโลก
            11. อ.สะพาน ย่อมอยู่ บนแม่น้ำ          
            12. อ.ภิกษุ ท. ย่อมไปเพื่อบิณฑบาต ในเวลาเช้า
            13. อ.ผู้วิเศษ ย่อมนอนในถ้ำ บน ภูเขา    
            14. อ.หญิงสาว  ย่อมกลัว ซึ่งตุ๊กแกและแมว
            15. อ.น้ำผึ้ง ย่อมอยู่ บนต้นไม้ ในป่า ท.   
            16. อ. ท่าน จงกระทำ ซึ่งบุญ ด้วยปัญญา ของตน
            17. แมวสวย               
            18. วัดใหญ่
            19.วังสูง               
            20. ปูและปลาอ้วน
            21.พ่อตาขยัน แม่ยายขยันกว่า        
            23. ลิงฉลาด  ไก่ฉลาดกว่า  นกพิราบฉลาดที่สุด
            24. ผ้าแดง   ฟันขาว เมฆขาวกว่า    
            25. อ.กาย ของมนุษย์ ท. ย่อมแตก ไป ตามธรรมดา
10. จงเขียนคำคุณนามต่อไปนี้เป็นภาษาบาลี
            สูง ต่ำ ดำ ขาว  ละเอียด ประณีต เหลือง โง่ เก่า ใหม่ บูด เน่า สั้น ยาว ฉลาด ชั่ว โง่

เอกสารอ้างอิงบทที่ 3

พระอุดรคณาธิการ(ชวินทร์  สระคำ),จำลอง  สารพัดนึก รศ.ดร..พจนานุกรมบาลี-ไทย.
พิมพ์ครั้งที่ 4,กรุงเทพฯ: ธรรมสาร,2546.
สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส.บาลีไวยากรณ์(นาม). พิมพ์ครั้งที่ 48,กรุงเทพฯ: มหามกุฏราชวิทยาลัย,2547.


 

พระมหาบุญไทย  ปุญญมโน
01/07/53

 

 

 

 

 

 

เว็บไซต์ที่น่าสนใจ

กองธรรมสนามหลวง

กองบาลีสนามหลวง

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ

กรมการศาสนา

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

บัณฑิตวิทยาลัย  มมร

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สำนักฝึกอบรมพระธรรมทูตไปต่างประเทศ(ธ)

เว็บไชต์นักศึกษาปริญญาเอก สาขาพุทธศาสน์ศึกษา มมร

 

วัดไทย

เว็บวัดในประเทศไทย

วัดไทยในต่างประเทศ

คณะสงฆ์ธรรมยุตUSA

 วัดป่าธรรมชาติ LA

พระคุ้มครอง

วัดธรรมยุตทั่วโลก

 

ส่วนราชการในประเทศไทย

มหาวิทยาลัยในประเทศไทย

ส่วนราชการในประเทศไทย

กระทรวงในประเทศไทย

 

หนังสือพิมพ์ไทย

ไทยรัฐ
เดลินิวส์
มติชน
ผู้จัดการ
กรุงเทพธุรกิจ
คม ชัด ลึก
บ้านเมือง
ข่าวสด
ฐานเศรษฐกิจ
ประชาชาติธุรกิจ
สยามกีฬา
แนวหน้า
โพสต์ทูเดย์
ไทยโพสต์
สยามรัฐ
สยามธุรกิจ
บางกอกทูเดย์

 

ข่าวภาษาต่างประเทศ

ข่าว CNN

ข่าว BBC

Bangkok Post

The Nation

หนังสือพิมพภาษาต่างประเทศ

เมนูสมาชิก