เพื่อนเก่าเคยทำงานร่วมกันมานานหลายปีท่านหนึ่งติดต่อมาทางช่องข้อความในเฟสบุ๊คบอกว่าพยายามติดต่อทางเบอร์โทรศัพท์หลายครั้งแล้ว แต่ไม่สามารถติดต่อได้ แต่เห็นความเคลื่อนไหวบ่อยๆในเฟสบุ๊ค มีเดินทางไปต่างประเทศหลายเมือง ก็อยากถามข่าวสารบ้างว่าเป็นอยู่อย่างไร ยังอยู่สบายดีหรือ ทำไมเบอร์โทรศัพท์ที่เคยใช้มานานจึงติดต่อไม่ได้ ทำไมเบอร์โทรจึงหายไป
สมัยก่อนโทรศัพท์อาจจะมีความจำเป็น สำหรับการติดต่อสื่อสาร โทรติดต่อเรื่องงาน หรือแม้แต่หากคิดถึงใครสักคนก็สามารถใช้โทรศัพท์ติดต่อสื่อสารกันได้ แต่พอเทคโนโลยีเจริญขึ้น สื่อสังคมออนไลน์เช่นเฟสบุ๊ค ไลน์ ก็เข้ามาแทนที่ การติดต่อสื่อสารก็เปลี่ยนไป แม้จะใช้โทรศัพท์แต่เบอร์ที่มีไว้ก็เปลี่ยนไปใช้งานในสื่อสังคมออนไลน์อื่นๆ เบอร์โทรศัพท์ที่เคยใช้งานมานานนับยี่สิบปีก็ถูกลืม
วันนั้นได้พบเพื่อนเก่าท่านนั้นโดยบังเอิญในการฌาปนกิจเพื่อนอีกคนหนึ่ง ที่คบหารู้จักมักคุ้นกันมานานที่เสียชีวิตไปในขณะที่อายุยังไม่ถึง 66 ปี ด้วยโรคมะเร็ง นับว่าเป็นเกณฑ์มาตรฐานสำรับคนในยุคนี้ ซึ่งมีอัตราการเสียชีวิตคืออายุประมาณ 65-75 ปี ถ้าหากเกินนั้นไปก็มักจะมีอายุยืนต่อไปอีกหลายปี จะด้วยเหตุผลมิอาจทราบได้ ถึงแม้ว่าทุกคนจะไม่มีเกณฑ์มาตรฐานของชีวิตที่แน่นอน อาจจะเสียชีวิตเมื่อใดก็ได้ ไม่ว่าจะหนุ่มหรือแก่ จะรวยหรือจน ก็มีสิทธิ์เท่าเทียมกัน ดังพุทธสุภาษิตที่แสดงไว้ในทสรถชาดก ขุททกนิกาย ชาดก (27/1567/317) ความว่า “ทั้งเด็กทั้งผู้ใหญ่ ทั้งพาลทั้งบัณฑิต ทั้งคนมั่งมีทั้งคนยากจน ล้วนบ่ายหน้าไปหามฤตยูทั้งนั้น”
แปลมาจากภาษาบาลีว่า “ทหรา จ หิ เย วุฑฺฒา เย พาลา เย จ ปณฺฑิตา
อทฺธา เจว ทลิทฺทา จ สพฺเพ มจฺจุปรายนา ฯ
ถ้ายังอยู่ก็ดูกันต่อไป ถ้าตายก็ไปร่วมงานฌาปนกิจบ้างตามสมควร คงไปร่วมงานได้ไม่ครบทุกคนเพราะบางคนก็อยู่ไกล แต่ถ้าหากพอจะไปได้ก็จะไป ส่วนเวลาของเราเหลืออยู่อีกเท่าใดก็ไม่อาจทราบได้ อยู่ก็ได้ ไปก็ดี ชีวิตนี้ย่อมบ่ายหน้าไปหาความตายด้วยกันทุกคน ขึ้นอยู่ว่าจะช้าหรือเร็วเท่านั้นเอง
ต้องยอมรับว่าทุกวันนี้มีสิ่งที่ไม่มีความจำเป็นมากมายหลายอย่าง บางอย่างไม่ได้ใช้แต่ก็ยังรักษาไว้ บางอย่างก็ใช้ไม่เต็มที่ โดยเฉพาะสิ่งที่เกี่ยวกับเทคโนโลยี ในแต่ละวันมีข้อความเชิญชวนให้เลือกใช้บริการมากมาย บางคนเผลอกดเข้าไปตามลิงค์ที่เขาส่งมาให้อาจจะถูกหลอกเสียเงินไปโดยไม่ได้ตั้งใจ
เมื่อเช้าก็มีโทรศัพท์ที่ไม่คุ้นเคยโทรมาว่า “ขอเวลาท่านสักครู่ เนื่องจากว่าเราตรวจพบว่าเบอร์โทรศัพท์ของท่านได้รับรางวัลจำนวนเงินหนึ่งหมื่นบาท เพียงแค่ท่านกดเข้ามาตามลิงค์ที่เราส่งให้ และท่านก็แค่ให้เลขบัญชีธนาคารมา เราจะโอนเงินให้ทันที มาฉุกคิดได้ว่าใครเขาจะให้เงินฟรีๆ และเคยได้ยินมาว่า “ของฟรีไม่มีในโลก” จึงไม่ได้กดไปตามลิงค์ที่เขาส่งมาให้ เรื่องก็เลิกแล้วกันไป รอเรื่องใหม่ที่คงจะตามมาอีก ไม่รู้เขาจะกุเรื่องอะไรมาหลอกเราอีก
ปัจจุบันโทรศัพท์ประเภทนี้มีมาแทบทุกวัน ข้อควรระวังอย่าเผลอใจไปกับความโลภ ความอยากได้ ประเภทลงทุนน้อย แต่ได้ผลตอบแทนมาก หรือได้ของฟรีแต่ต้องมีรายจ่ายบ้าง หากเราไม่เผลอใจไปกับคำโฆษณาก็พอจะเอาตัวรอดได้ ภัยที่มากับเครื่องมือสื่อสารมีให้เห็นในหลายช่องทาง ระวังไว้เป็นการดีที่สุด บางทีเงินที่เก็บสะสมไว้ใช้ในบั้นปลายของชีวิตอาจจะสูญหายไปโดยไม่ทันรู้ตัว
เพื่อนท่านนั้นยังเล่าให้ฟังว่า “หลังจากเกษียณอายุราชการแล้ว โทรศัพท์ที่เคยมีคนโทรติดต่อวันละหลายสาย ก็ค่อยๆหายไป ผ่านไปไม่ถึงปีก็แทบจะไม่มีใครโทรหาอีกเลย โปรโมชั่นที่เคยใช้บริการรายเดือนก็ไม่ค่อยจะคุ้มค่า เพราะปรกติก็มีอินเทอร์เน็ตใช้ประจำอยู่แล้ว ผมจึงตัดสินใจเปลี่ยนโปรโมชั่นใหม่ เบอร์โทรศัพท์เก่าก็ยกเลิกไปเลย เปลี่ยนไปใช้เบอร์ใหม่ ซึ่งไม่ค่อยมีใครรู้จัก เพราะจะบอกให้รู้เพียงไม่กี่คน หากไม่จำเป็นจริงๆ ก็จะไม่ใช้ ปัจจุบันมีช่องทางติดต่อกับคนอื่นได้สะดวกกว่าเบอร์โทรศัพท์คือไลน์หรือเฟสบุ๊ค แม้จะอยู่ต่างประเทศก็สามารถติดต่อสื่อสารกันได้”
จึงบอกเพื่อนท่านนั้นไปว่า “นั่นมันเรื่องปรกติธรรมดา ในยุคสมัยที่เรายังมีภาระหน้าที่ มีอำนาจในการให้คุณให้โทษแก่คนอื่น ก็ต้องมีคุณอยากให้ช่วย เมื่อหมดอำนาจวาสนา หมดภาระหน้าที่แล้ว ตำแหน่งฐานะที่เคยมีก็เปลี่ยนไป เราก็กลายเป็นคนธรรมดาเหมือนอื่นๆ บางครั้งเป็นคนธรรมดาที่แทบจะไม่มีใครรู้จัก คนที่อยากพักผ่อนก็น่าจะชอบ เพราะไม่ต้องไปกังวลกับงานรับผิดชอบอีก เราเลือกทำอะไรตามใจที่เราชอบได้สะดวก ช่วงที่มีงาน บางครั้งเราไม่ได้ทำงานที่เรารัก แต่เราทำงานเพื่อเลี้ยงชีพ แต่เมื่ออายุมากขึ้นเราได้ทำในสิ่งที่อยากทำ”
ชีวิตน่าจะเดินทางมาถึงช่วงสุดท้ายของชีวิตแล้ว และอยู่ในช่วงของการลาจากพอดี อาจจะล้มหายตายจากไปได้เมื่อใดก็ได้ สิ่งที่เคยมีบางอย่างก็เกินความจำเป็น อุปกรณ์บางอย่างก็ต้องทิ้ง จำได้ว่าครั้งหนึ่งเดินทางไปที่เมืองฤษีเกษ ได้เห็นอาศรมของพวกฤษีที่เป็นเพียงกระท่องหลังเล็กๆ ภายในโล่งไม่มีสมบัติอันใดเลย มีเพียงที่นอนเก่าๆ ส่วนอาหารการกินก็แค่อิ่มวันละมื้อ อาหารอย่างอื่นก็เป็นแค่กาลัมจาย (ชาใส่นม) ดื่มได้วันละหลายถ้วย ชีวิตนักบวชน่าจะเป็นแบบนี้แหละ หมายถึงการดำเนินของชีวิตแบบนักบวช นักพรต ฤษี ส่วนความเชื่อในการปฏิบัติเป็นอีกเรื่องหนึ่ง แล้วแต่จะเชื่อในคำสอนของใคร เชื่อในลัทธิศาสนาใด
การเดินทางไกลยิ่งมีสมบัติน้อยเท่าไหร่ยิ่งดี เพราะไม่ต้องแบกให้หนัก มีกระเป๋าใบเดียว แค่มีเครื่องใช้ที่จำเป็นเท่านั้น ไม่ต้องมีสมบัติมากมายอะไร เพราะยิ่งมีมากยิ่งเป็นภาระในการเดินทาง ชีวิตในวัยชราน่าจะเป็นเหมือนการเดินทางนั่นแหละ ยิ่งมีน้อยยิ่งดี พร้อมที่จะทิ้งได้ทุกเวลา เพราะแม้แต่ชีวิต ลมหายใจของเราเองก็ไม่รู้ว่าจะรักษาไว้ได้นานเท่าใด
กลับจากอินเดียคราวนี้ได้ยกเลิกเบอร์โทรศัพท์เก่า เปลี่ยนมาใช้เบอร์ใหม่ใช้โปรโมชั่นใหม่คือวิธีเติมเงินแทน พอได้ใช้ในกิจการบางอย่างเท่านั้น ถึงมีไว้ก็ไม่มีใครโทรหามาหลายเดือนแล้ว
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
06/05/67