ผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับเว็บไซต์ต้องอัพเดทข้อมูลทุกวัน แต่อยู่มาวันหนึ่งได้เดินทางไปยังสถานที่ที่ไม่มีโทรศัพท์ ไม่มีโทรทัศน์ แต่ยังดีที่ยังมีไฟฟ้าใช้อยู่บ้าง ต้องหมกตัวเงียบเหงาเดียวดายภายใต้อากาศที่เย็บยะเยียบในถ้ำลึกลับ หากไม่มีไฟฟ้าก็เป็นสถานที่ที่มืดมิด แต่ยังคงมีความงดงามของธรรมชาติ สามวันที่หายไปเว็บมาสเตอร์ไซเบอร์วนารามอยู่ในถ้ำแก้ว จังหวัดชัยภูมิ
ช่วงวันเสาร์ถึงวันจันทร์ได้พักผ่อนติดต่อกันสามวัน ช่วงนี้กรุงเทพฯอากาศร้อนมาก จึงตัดสินใจนั่งรถจากกรุงเทพฯถึงอำเภอภักดีชุมพล จังหวัดชัยภูมิ ที่นั่นโยมแม่อายุมากแล้วย้ายมาอยู่กับลูกสาวคนเล็กหลายปีแล้ว ได้ข่าวว่าไม่สบายสามวันดีสี่วันไข้ โรคธรรมดาทั่วไปของคนแก่ ปวดแข้งปวดขาตามประสา เลยหาซื้อยาไปฝาก พร้อมกับถือโอกาสพักผ่อนหนีร้อนไปสูดอากาศธรรมชาติที่ยังคงกลิ่นอายของความบริสุทธิ์ของชนบท หลบหนีอากาศร้อน ไปนอนเย็นในถ้ำ
ถามไถ่อาการทราบสาเหตุแล้ว และหายาให้รับประทานแล้ว ตั้งใจรอดูอาการสักสองสามวัน จึงเดินทางหาที่พักยังวัดถ้ำแก้วซึ่งอยู่ห่างจากหมู่บ้านประมาณสี่กิโลเมตร ยังรักษาสภาพป่าไว้ได้อย่างดีเยี่ยม อาณาบริเวณของวัดแม้จะมีสิบไร่เศษ แต่ป่าไม้อนุญาตให้ดูแลภูเขาทั้งลูกคงประมาณเกือบพันไร่ พระสงฆ์ที่นี่มีเพียงห้ารูป ท่านเจ้าอาวาสคุ้นเคยกันมาก่อนสมัยเมื่อท่านเริ่มสร้างวัดเมื่อหลายปีก่อน สมัยนั้นมีกุฎิเพียงหลังเดียว แต่ปัจจุบันได้รับอนุญาตให้สร้างเป็นวัดถูกต้องตามกฎหมาย และป่าไม้ให้สิทธิในการดูแลภูเขาทั้งลูกรวมถึงถ้ำแก้วที่พึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นสมบัติของชาติ
สมัยแรกแรกๆถ้ำแก้วยังเป็นเพียงถ้ำที่พักอาศัยของฝูงค้างคาวจำนวนมาก ปัจจุบันก็ยังหลงเหลืออยู่ วัดถ้ำแก้วในเวลากลางวันอาจจะมีมีนักท่องเที่ยวเดินทางมาชมถ้ำบ้าง ลักษณะภายในเป็นหินคริสตัลมีสีใสคล้ายแก้ว คนจึงนิยมเรียกว่าถ้ำแก้ว พอตกตอนกลางคืนที่นี่อากาศเย็นสบาย หลังหนึ่งทุ่มไปแล้วหากคิดจะอาบน้ำต้องใคร่ครวญให้ดี เพราะอาจหนาวตายได้ง่ายๆ เพราะหากดวงอาทิตย์ลับทิวเขาไปแล้ว อากาศเริ่มหนาวเย็น เป็นอากาศเย็นยะเยียบในเดือนมีนาคม คงเป็นสิ่งเดียวที่คนกรุงเทพฯต้องอิจฉา
เก้าโมงเช้าทำภัตตกิจเสร็จเรียบเรียบร้อยเดินทางเข้าถ้ำ ที่นี่ท่านเจ้าอาวาสได้กรุณาสร้างที่พักหลบมุมภายในถ้ำไว้ให้แห่งหนึ่ง คนเข้าไปไม่ถึงอยู่ลึกในถ้ำ มีเตียงเก่าๆหนึ่งเตียง กลดหนึ่งหลัง ห้องน้ำไม่มีต้องถือขวดใส่น้ำสำหรับดื่มหนึ่งขวด และขวดเปล่าอีกหนึ่งใบ สำหรับการขับถ่ายของเสีย จากเก้าโมงเช้าจนลุถึงรุ่งเช้าของอีกวันเวลาประมาณตีห้า เดินออกจากถ้ำพบพานผู้คนเดินโคจรบิณฑบาตเยี่ยมอาการของโยมแม่เห็นว่าอาการไม่น่าเป็นห่วง กลับมาทำภัตตกิจ จากนั้นเข้าถ้ำต่อ เวลาสองวันได้คุยกับเจ้าอาวาสเพียงไม่กี่คำ ความรักของแม่ แม้ลูกชายจะเริ่มแก่แล้ว ในสายตาของแม่ ลูกก็ยังเป็นเด็กเสมอ เป็นเด็กในร่างของคนสูงวัย
อยู่คนเดียวในถ้ำทำอะไร เคยมีคนกล่าวไว้เกี่ยวกับมนุษย์ไว้ว่า “อยู่คนเดียวให้ระวังความคิด อยู่กับหมู่มิตรให้ระวังวาจา” สัจจธรรมนี้ข้อนี้มีส่วนแห่งความจริง เพราะการอยู่คนเดียวยืน เดิน นั่ง นอน พอเหนื่อยก็นั่งคิด ความคิดจะทยอยกันออกมาบางอย่างแทบลืมไปแล้ว แต่พออยู่ในความนิ่งเงียบทั้งจากธรรมชาติและมนุษย์ ความคิดจะแย่งกันผุดขึ้นเหมือนดอกเห็ดในหน้าฝน หากไม่ระวังมีหวังบ้าได้ง่ายๆ สิ่งที่สามารถกำจัดความคิดได้คือคำบริกรรมคำใดคำหนึ่ง ส่วนมากนิยมใช้คำว่า “พุทโธ” เป็นสิ่งคอยกำกับลมหายใจเข้าออก พอพุทโธอิ่มตัว ความคิดทั้งหลายก็ค่อยๆหายไปเหลืออยู่แต่ความสงบ นั่นคือสิ่งที่เป็นเครื่องอยู่สำหรับคนอยู่คนเดียว บางเสี้ยวแห่งความคิดกำลังคิดว่าตัวเองกำลังอวตารเป็นอะไรสักอย่างที่ไม่ใช่ตัวตนจริง ๆ แต่ไม่นานนักก็ต้องย้อนกลับมาสู่ความเป็นจริง จึงเห็นว่าตัวเราเองเป็นเพียงสิ่งเล็กๆสิ่งหนึ่งในจักรวาลที่กว้างใหญ่ไพศาล เกิดมาชาติหนึ่งได้ทำในสิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ตนเองและพระพุทธศาสนา แม้ไม่มากนักก็น่าจะภาคภูมิใจแล้ว "เกิดเป็นคนควรสร้างตนให้มีดี เกิดมาทั้งทีควรสร้างดีให้ติดตน จะตายทั้งทีควรสร้างดีให้กับตน"
ส่วนผู้ที่จะต้องประสบพบหน้ากับคนหมู่มากต้องระวังวาจาให้มากไว้ เพราะคำพูดของคนนั้นก่อนพูดเราเป็นนายมัน แต่พอพูดออกแล้วไปคำพูดจะเป็นนายเรา เงียบไว้ไม่พูดจา ดีกว่าไปนินทาเพื่อนบ้าน หรือสุภาษิตโบราณเตือนไว้ว่า "พูดไปสองไพเบี้ย นิ่งเสียตำลึงทอง" บางครั้งเงียบไว้อาจดีกว่าพูดออกไปแล้วทำลายมิตรภาพ
หนีจากความสับสนวุ่นวาย หนีจากความร้อนหลบไปนอนในถ้ำ แม้จะมีเวลาเพียงสั้นๆก็ทำให้มีพลังใจพร้อมที่จะสู้กับปัญหาต่างๆ ต่อไป อินเทอร์เน็ตแม้จะเป็นเทคโนโลยีแห่งยุคสมัย แต่ต้องมีระบบเครือข่ายที่พร้อมทจึงจะสามารถสื่อสารได้ หากไปอยู่ในสถานที่ที่ไม่มีเครือข่ายก็ไร้ประโยชน์ สิ่งใดจะมีคุณหรือโทษจึงขึ้นอยู่กับผู้ใช้
วันที่เดินทางกลับในใจคิดอยากติดตั้งอินเทอร์เน็ตให้กับคนชนบทได้เสพรับข่าวสารที่ทันสมัย แม้ว่าที่โรงเรียนประชาบาลประจำหมู่บ้านจะมีโทรศัพท์และอินเทอร์เน็ตใช้ แต่ทว่าความเร็วยังเป็นปัญหา ลองเข้าไซเบอร์วนารามใช้เวลาเกือบยี่สิบนาที อย่างนี้ก็หมดความอดทนในการรอคอย อินเทอร์เน็ตไม่ค่อยมีประโยชน์สำหรับคนที่นี่ ข่าวสารที่ได้รับจึงเป็นวิทยุและโทรทัศน์เป็นหลัก เพราะสิ่งที่ชาวบ้านที่นี่คิดหลังตื่นนอนตอนเช้านั่นคือวันนี้เราจะเอาอะไรกิน ชีวิตจริงกับสิ่งที่คิดและพานพบมักจะเดินสวนทางกันเสมอ
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
09/03/53