โลกนี้มีอะไรที่วุ่นวาย ในแต่ละวันจะมีคนเกิดและมีคนเสียชีวิตผสมผสานกันไป นั่นคือความเป็นธรรมดาของโลกนี้ มีเกิดมีตาย แต่หากการตายนั้นเป็นไปเพราะการกระทำของคนผู้มีจิตใจเหี้ยมโหดหวังเข่นฆ่าทำลายล้างหรือหวังผลทางการเมือง การเสียชีวิตของผู้คนเหล่านั้นก็เป็นการไม่สมควร เพราะทุกคนต่างก็รักชีวิตของตนด้วยกันทั้งนั้น ในหนึ่งชีวิตที่สูญเสียย่อมมีผลกระทบกับอีกหลายชีวิตที่เหลืออยู่ ญาติพี่น้องที่จะต้องเศร้าโศกเสียใจ บางคนอาจก่อความพยาบาทรอการแก้แค้น สร้างเวรสร้างกรรมกันต่อไปอย่างไม่มีที่สิ้นสุด เวรนั้นจะระงับได้ก็ด้วยการให้อภัย เวรย่อมระงับด้วยการไม่จองเวร
มีข่าวใหญ่ข่าวหนึ่งที่เกิดขึ้นในช่วงนี้ แม้จะไม่ได้อยู่ใกล้กับประเทศไทยมากนัก แต่ก็อยู่ในทวีปเดียวกัน นั่นคือชายแดนอินเดียและปากีสถาน อินเดียอยู่ในเมืองอัมริตสาร์หรืออัมฤตสาร์ ส่วนปากีสถานอยู่ในเมืองลาฮอร์ ในอดีตทั้งสองเมืองอยู่ในประเทศเดียวกัน แต่ปัจจุบันแยกกันเป็นคนละประเทศ เมื่อการเมืองแตกต่างกัน ความเห็นต่างกันแผ่นดินก็ถูกแยกการปกครองออกไป เหมือนประเทศอื่นๆในโลกนี้ที่มีทั้งการรวมประเทศและการแยกประเทศ หากการแยกทำให้เกิดความสงบสันติสุขก็น่าจะเป็นการดี แต่ถ้าหากการแยกแล้วทำให้เกิดความวุ่นวายแล้ว การรวมหรือการแยกก็ไม่ได้มีความหมายอะไร นอกมีประเทศอีกหนึ่งประเทศเพิ่มขึ้นในโลก
ตามข่าวรายงานว่าเหตุโจมตีด้วยระเบิดฆ่าตัวตายซึ่งคนร้ายจุดชนวนโดยใช้ถังแก๊สครั้งนี้ เกิดขึ้นไม่ไกลจากเมืองลาฮอร์ของปากีสถาน และเกิดขึ้นไม่นานหลังจากที่ทหารของทั้งสองชาติทำพิธีเชิญธงชาติของตนลงจากยอดเสาตามปกติในช่วงเย็นผู้เสียชีวิตที่อย่างน้อย 57 ราย ซึ่งมีแนวโน้มว่าจะมีจำนวนเพิ่มสูงขึ้นอีก
จำได้ว่าเมื่อครั้งที่เดินทางไปเมืองอัมฤตสาร์มีโปรแกรมหนึ่งที่จะต้องไปดูให้ได้นั่นคือพิธีสวนสนามของทหารอินเดีย และทหารปากีสถาน เป็นพิธีการเปลี่ยนเวรของทหารทั้งสองประเทศในเวลาเช้าและเย็น ณ เส้นพรมแดนแบ่งแผ่นดินที่เคยเป็นผืนเดียวกัน ทหารทั้งสองประเทศจะแสดงกิริยาท่าทางอย่างเข้มแข็ง ยกเท้าสูงให้เท้ากระทบพื้นจนเกิดเสียงดัง เวลาเดินก็จะเดินอย่างรวดเร็ว ผู้คนที่เฝ้าดูต่างก็แสดงอาการไปตามกิริยาอาการที่ทหารแสดงออก มีการส่งเสียงเชียร์อย่างสนุกสนาน เหล่าทหารพอได้ยินเสียงคนดูก็ยิ่งแสดงท่าทางอย่างออกรส จนกลานยเป็นเหมือนมหกรรมที่ดึงดูดผู้คนจากทุกสารทิศให้ไปเยี่ยมชม
ตอนนั้นคิดเล่นๆว่าหากมีการวางระเบิดเกิดขึ้นในช่วงที่ผู้คนกำลังเบียดเสียดเข้าไปชมพิธีนี้คงมีคนเสียชีวิตจำนวนมาก หากโชคร้ายระเบิดเกิดขึ้นในช่วงที่เรากำลังเบียดเสียแทรกตัวอยู่ในท่ามกลางฝูงชน ชีวิตก็คงต้องจบสิ้นกัน ผู้คนมากจริงๆ แม้ว่าทหารจะใช้ทั้งรถทั้งม้ามาควบคุมฝูงชนก็ทำได้ยาก เพราะทุกคนต่างก็ตั้งใจเพื่อจะได้มาดูพิธีนี้ให้เห็นกับตาตนเองสักครั้งในชีวิตบางคนเดินทางไกลมาจากบอมเบย์ หรือแม้แต่ผู้เขียนกับเพื่อนก็พึ่งมาจากศรีนคร ที่นั่นทหารยังถือปืนยืนคุมเชิงตามมุมถนน บ้านเมืองก็ยังไม่สงบ อาจจะเกิดสงครามรบราฆ่าฟันกันได้ทุกเมื่อ แม้ว่าบรรยากาศของเมืองจะดูสงบร่มเย็น บรรยากาศภายนอกน่าอภิรมย์ แต่ทว่าภายใต้ความเงียบอาจจะมีเสียงระเบิดเกิดขึ้นได้ทุกเวลา อยู่ในดินแดนที่มีบรรยากาศแฝงเร้นไปด้วยไฟสงคราม ก็ไม่รู้ว่าจะรบราฆ่าฟันกันไปทำไมกัน
ในวันที่เดินทางไปนั้นมีผู้คนจำนวนมากแทบทุกเพศทุกวัย บางคนเขียนสีธงชาติไว้บนใบหน้าบ่งบอกให้รู้ว่าข้าพเจ้าก็รักชาติและมาเพื่อเป็นการแสดงออกถึงความรักชาติรักบ้านเกิด ซึ่งแม้จะเป็นเพียงการผลัดเปลี่ยนเวรยามแต่ก็เป็นการแสดงที่ห้าวหาญ ทหารอินเดียกระทำอย่างไร ทหารปากีสถานก็แสดงออกด้วยท่าทางไม่น้อยหน้าไปกว่ากัน แต่ทว่าสิ่งที่เห็นจากภายนอกที่แม้จะเป็นการแสดงที่ห้างหาญ แต่ก็ยังเห็นรอยยิ้มแห่งมิตรภาพของทหารทั้งสองประเทศ
เคยคุยกับเพื่อนพระภิกษุที่เดินทางมาด้วยกันว่า น่าจะมีวัดไทยสักวัดหนึ่งบริเวณเส้นทางจากเมืองอัมฤตสาร์มายังชายแดนซึ่งมีระยะทางประมาณ 30 กิโลเมตร สร้างวัดไว้เพื่อตอบสนองพุทธศาสนิกชนที่ดำเนินชีวิตในเมืองอัมฤตสาร์แห่งนี้ แม้ว่าคนส่วนมากจะนับถือศาสนาซิกซ์และฮินดู แต่ก็ไม่ได้ตั้งตนเป็นศัตรูกับศาสนาพุทธ อยู่ด้วยกันได้ นอกจากนั้นยังมีนักท่องเที่ยวชาวไทยเดินทางมายังเมืองอมฤตสาร์เพิ่มจำนวนมากขึ้น
สถานที่ท่องเที่ยวของชาวพุทธ แม้ว่าจะอยู่ที่ดินแดนอันเกี่ยวข้องกับพระพุทธเจ้า นั่นคือสังเวชนียสถานสี่ตำบล ซึ่งส่วนมากจะอยู่ที่รัฐพิหาร และบางส่วนอยู่ในประเทศเนปาล แต่สำหรับเมืองอัมฤตสาร์แม้จะพยายามสอบถามและมองหาก็ยังไม่ได้เห็นว่ามีวัดในพระพุทธศาสนาอยู่เลย เมื่อเดินผ่านมาผ่านไปในเมืองนี้ผู้คนมักจะเรียกขานว่า “ลามะ” จากนั้นก็เพียงแต่ผ่านเลยไป แต่ก็ยังสัมผัสได้ถึงความเป็นมิตร
วันนั้นแม้จะพยายามเดินเข้าไปจนใกล้ถึงเขตชายแดน แต่ก็ต้องยอมแพ้ไม่ได้เห็นทหารของทั้งสองประเทศทำพิธีผลัดเปลี่ยนเวรยาม ได้ยินแต่เสียงที่ลอดผ่านฝูงชนออกมา บางคนต้องปีนต้นไม้เพื่อจะได้เห็นภาพชัดเจน กว่าจะฝ่าฝูงชนเข้าไปและกว่าจะฝ่าฝูงชนออกมาทำเอาเหงื่อตก จึงต้องรีบเดินทางกลับก่อน เพราะเกรงว่าหากรอนานไปถนนหนทางอาจจะลำบากเพราะรถติด
เหตุการณ์ที่มีการระเบิดตามรายงานข่าวระบุกระทำโดยเจตนา จนทำให้มีผู้บริสุทธิ์เสียชีวิตจำนวนมากในครั้งนี้ ผู้กระทำการต้องมีจิตใจที่โหดเหี้ยมอำมหิตผิดมนุษย์ทำการประทุษร้ายผู้บริสุทธิ์ ในพระพุทธศาสนาเรียกบุคคลประเภทนี้ว่า “คนพาล” หากเขาไม่เสียชีวิตในเหตุการณ์ก็ต้องได้รับผลกรรมที่ก่อขึ้นในเวลาอีกไม่นาน ดังที่แสดงไว้ในผุสสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค (บาลี:15/59/19) ความว่า “บุคคลใดย่อมประทุษร้ายแก่นรชน ผู้ไม่ประทุษร้ายเป็นผู้บริสุทธิ์ ปราศจากกิเลส บาปย่อมกลับมาถึงบุคคลนั้นผู้เป็นพาลแท้ ประดุจธุลีอันละเอียดที่ซัดไปทวนลม ฉะนั้น”
ในวันที่เดินทางไปนั้นมีเพียงกระแสลมที่พัดผ่านไป ผู้คนเดินทางโดยสงบ พร้อมทั้งปฏิบัติตามทหารบนหลังม้าที่พยายามกั้นผู้คนไม่ให้ออกนอกแถว ไม่ให้ออกนอกเส้นทางที่กำหนดไว้ อีกอย่างการตรวจตราวัตถุสิ่งของเข้มงวดมาก กระเป๋าฝากไว้ก่อนจะเดินทางเข้าไป และยังมีการตรวจค้นอย่างละเอียด ดังนั้นฝั่งชายแดนทางด้านอินเดียจึงไม่ค่อยมีปัญหา แต่อีกฝั่งตรงข้ามไม่ทราบรายละเอียด
ชีวิตของผู้คนบริสุทธิ์ที่ไม่ได้รู้เรื่องเกี่ยวกับการเมืองมากนัก ดำรงตนตามสมควรแก่ฐานะพออยู่พอกิน แม้จะอยู่กันคนละประเทศ แต่ก็เป็นเผ่าพันธุ์เดียวกัน มีเพียงชื่อประเทศเท่านั้นที่ต่างกัน แต่หัวใจของมวลมนุษยชาติส่วนมากย่อมต้องการชีวิตที่ปลอดภัย มีชีวิตที่สันติสุข คนส่วนมากต้องการอยู่อย่างสงบ มีเพียงส่วนน้อยที่พยายามสร้างความหายนะให้แก่ผู้อื่น ชีวิตมนุษย์นั้นแม้จะไม่มีใครมาทำร้าย ก็ต้องตายไปตามธรรมดาอยู่แล้ว จะมาประทุษร้ายเข่นฆ่ากันไปทำไม ต่างฝ่ายต่างอยู่ ต่างคนต่างทำหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด โลกนี้ก็ไม่มีปัญหาแล้ว โลกคงอยู่ตามธรรมดาแต่ปัญหาส่วนหนึ่งมาจากมนุษย์ ก็ได้แต่ภาวนาว่าขออย่าให้เหตุการณ์ในทำนองนี้มาเกิดที่เมืองไทยเลย คนในบ้านเมืองกำลังมีความสุข
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
03/11/57