บทนิยามของความสุขของแต่ละคนไม่เหมือนกัน เพราะสภาพความเป็นอยู่แตกต่างกัน ความคิดความเห็นต่างกัน แต่หากจะพิจารณาความสุขโดยสังเกตแล้ว คนที่มีความสุขส่วนหนึ่งคือการได้ทำในสิ่งที่เราชอบ ได้ประกอบในสิ่งที่เรารัก แม้จะเป็นเพียงสิ่งเล็กน้อยในสายตาของคนอื่น แต่ทว่ากลับเป็นความยิ่งใหญ่ของผู้กระทำ นั่นเพราะเขาไม่เพียงแต่สักว่าทำ แต่เขาทำเพราะมีความรักในสิ่งที่กำลังทำ บางครั้งเพียงได้ชื่นชมกับสิ่งที่ชื่นชอบก็มีความสุขแล้ว ความสุขแม้จะมิใช่เรื่องอยู่ที่เรื่องที่ยิ่งใหญ่ในสายตาคนอื่น แต่อยู่ที่ความพอใจที่ได้ทำในสิ่งที่ชอบ ความสุขก็เกิดขึ้นได้ไม่ยาก ความสุขโดยสังเขปเริ่มต้นที่ความพอใจ โดยไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน
ผู้เขียนมีเพื่อนท่านหนึ่งชอบดื่มชามาก ไม่เพียงแค่ดื่ม ยังเก็บสะสมชานานาชนิดจากแทบทุกมุมโลกชาเขียว ขาดำ ชาอู่หลง ชาหมัก ชาแดง ชาแห้ง ชาขาวเป็นต้น นอกจากนั้นยังสามารถบอกได้ว่าชาที่พึ่งจิบไปนั่นคือชาอะไร มีแหล่งผลิตมาจากไหน มีคุณสมบัติมีสรรพคุณดีต่อร่างกายอย่างไร
วันหนึ่งได้ชาของฝากจากศรีลังกามาหลายห่อ จึงแบ่งชานำไปฝากเพื่อนท่านนั้น เขารีบชงชามาชิม จากนั้นก็เริ่มวิจารณ์ว่าชายอดเยี่ยมรสชาติดี ดื่มแล้วดีต่อสุขภาพ อย่าว่าไปชาลังกาประเภทนี้เหมาะสำหรับคนที่ท้องผูกเป็นประจำหากได้ดื่มชาประเภทนี้แล้วจะทำให้ระบายท้อง ระบบขับถ่ายดีขึ้น
เมื่อค้านว่า “ตามปกติคนดื่มชามักจะท้องผูกมิใช่หรือ มีด้วยหรือที่ดื่มชาแล้วเป็นยาระบาย”
เพื่อนท่านนั้นบอกว่า “นั่นไงความเชื่อเก่าๆที่คนเข้าใจผิด ชามีหลายประเภทดื่มแล้วท้องผูกก็มี ดื่มแล้วเป็นยาระบายก็มี ดื่มแล้วปรับสมดุลในร่างกายก็มี นั่นแล้วแต่ประเภทของชา เช่นชาผูเออร์หรือมีคนเรียกอีกชื่อว่าชาขงเบ้ง นั่นก็เป็นยาระบาย”
หลายปีมาแล้วเคยเดินทางไปสิบสองปันนาด้วยกัน มีช่วงหนึ่งที่ได้ไปชมโรงงานผลิตชา ฟังการบรรยายสรรพคุณของชาแต่ละชนิด เพื่อนท่านนั้นมีความสุขมากถามนั่นถามนี่จนล่ามที่แปลภาษาจีนแปลแทบไม่ทัน แต่ก็ได้ชาติดมือมาหลายประเภท ผู้เขียนได้ชาขงเบ้งติดมามาด้วย ตอนแรกก็ไม่ค่อยเชื่อในสรรพคุณเท่าไหร่ เพราะเมื่อชงแล้วเป็นน้ำสีน้ำตาลเข้มเหมือนชาในห่อสังฆทาน แต่พอลองชงชาชิมดูเป็นยาระบายจริงๆ แถมยังมีสรรพคุณขับพิษในร่างกายอีกด้วย ชากล่องนั้นหมดแล้ว ยังพยายามตามหาแหล่งจำหน่ายชาประเภทนี้อยู่ เห็นทีจะต้องไปเยี่ยมเพื่อนท่านนั้นอีกแล้ว ไปสนทนาเรื่องชาบางทีอาจจะได้ชาขงเบ้งติดมือมาสักห่อ
หากมีโอกาสไปเยี่ยมเพื่อนท่านนั้นเมื่อใดก็มักจะมีชาติดมือไปฝากด้วยเสมอ เพราะแค่ได้เห็นเขาชื่นชมกับรสชาติของชาและฟังเขาวิจารณ์สรรพคุณของชาก็รู้สึกมีความสุขไปด้วย ตอนกลับก็มักจะได้ของฝากเป็นชาแปลกๆที่ไม่เคยชิม โบราณว่า “ตอนไปมีของฝาก ตอนลาจากมักได้ของฝากกลับมา”
อีกท่านหนึ่งชอบเก็บสะสมลูกประคำ ซึ่งมีหลายประเภทตั้งแต่ทำด้วยไม้ หิน หยก และอะไรต่อมิอะไรอีกจิปาถะ เมื่อถามว่าเก็บสะสมไว้ทำไม ท่านบอกว่า “ลูกประคำเป็นศิลปะ แม้จะเป็นเพียงลูกกลมๆ แต่ทว่าคุณค่าที่แฝงอยู่ภายในมีค่ามากกว่า การนับลูกประคำได้ฝึกสติ สติมาปัญญาดี สติหนีมีปัญหา ”
หากไปเยี่ยมเพื่อนท่านนี้เมื่อไหร่ ไม่ถือลูกประคำใหม่ๆไปฝาก ก็ต้องได้ลูกประคำใหม่ๆกลับมา จนปัจจุบันกุฏิกำลังจะกลายเป็นที่เก็บลูกประคำไปแล้ว ว่างๆก็หยิบลูกประคำมานั่งนับเล่น เป็นการภาวนากำหนดลมหายใจเข้าออกไปด้วย ยังจำคำเพื่อนท่านนั้นได้ดี “นับลูกประคำเหมือนกำลังกำหนดชะตาชีวิต เพราะต้องตั้งสติ หากช่วงใดขาดสติลูกประคำจะขาดจำนวนบ้าง เกินไปบ้าง ทั้งๆที่ลูกประคำมีจำนวนเท่าเดิม แต่ทว่าภาวะจิตใจของผู้ถือลูกประคำไม่คงที่ ลูกประคำที่มีจึงขาดๆเกินๆ”
เขียนมาถึงตรงนี้เผลอหยิบลูกประคำขึ้นมาพิจารณา เมื่อครั้งที่เดินทางไปอินเดียครั้งล่าสุดเดือนเมษายน ได้ซื้อลูกประคำ ที่คนขายบรรยายสรรพคุณว่า “ทำจากไม้จันทร์หอมอย่างดี ไม่เชื่อลองสูดกลิ่นดูก็ได้” เมื่อสูดกลิ่นหอมเหมือนไม้จันทร์จริงๆ จึงเผลอซื้อมาตั้งสิบพวง ตั้งใจจะนำไปฝากเพื่อนท่านนั้น แต่พอกลับถึงเมืองไทย ลูกประคำไม้จันทร์ที่คนขายบอก ไม่ได้หอมอย่างที่เข้าใจ กลิ่นหอมคงหายไปตั้งแต่อยู่อินเดียแล้ว
ความชอบของแต่ละคนไม่เหมือนกัน หากได้พบกับผู้ที่ชอบในสิ่งเดียวกัน มักจะคุยกันถูกคอบางครั้งแม้ว่าคนอื่นจะมองว่าเป็นเรื่องไร้สาระ แต่ความไร้สาระบางครั้งก็ทำให้คนมีความสุขได้ ความสุขส่วนหนึ่งอยู่ที่ความชอบ สิ่งที่ควรจำไว้อย่างหนึ่งคือความพอใจนั้นต้องไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน การได้ทำในสิ่งชอบ ได้ประกอบในสิ่งที่รัก แม้งานหนักก็ง่าย สิ่งที่ร้ายก็กลายเป็นดี บางวันแวะไปวิจารณ์ชา บางคราไปวิเคราะห์ลูกประคำ ก็ได้ดื่มด่ำในความสุขโดยสังเขปแล้ว
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
28/07/57