แม้จะไม่เคยรู้สึกว่าตนเองประสบความสำเร็จในชีวิต แต่หากเมื่อใดได้พบกับผู้ที่เดินทางสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ก็มักจะร่วมแสดงความยินดีกับผู้ที่ประสบความสำเร็จนั้น ความเชื่ออย่างหนึ่งของคนไทยว่ามีเหตุการณ์สามอย่างที่เป็นจุดแห่งความพลิกผันในช่วงชีวิตของแต่ละคนคือหนึ่งสำเร็จการศึกษาได้รับปริญญา สองแต่งงานมีครอบครัว และสามมีอาชีพที่มั่นคง สามารถเลี้ยงดูตนเองและครอบครัวให้มีความสุขได้ หากใครสามารถผ่านเหตุการณ์ทั้งสามอย่างนี้ถือว่าเป็นสิ่งที่ควรภาคภูมิใจ
ในช่วงนี้มีงานรับปริญญาของมหาวิทยาลัยหลายแห่ง ใบหน้าของบัณฑิตต่างก็แสดงออกถึงความสุขของคนที่ประสบความสำเร็จในชีวิต ถ่ายภาพกับญาติพี่น้อง เพื่อนฝูงด้วยใบหน้าที่เปื้อนด้วยรอยยิ้ม เป็นรอยยิ้มแห่งความสุขที่เกิดจากความเพียรพยายามอย่างน้อยปริญญาตรีก็ต้องใช้เวลาสี่ปี เป็นสี่ปีแห่งการเดินทางที่เหนื่อยทั้งกายและใจ พอสำเร็จได้รับปริญญาอันเป็นจุดมุ่งหมายที่ต้องการและถือเป็นการเริ่มต้นแห่งชีวิตที่จะต้องเดินทางสู่เป้าหมายอีกสองประการต่อไป
มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัยจะจัดงานประทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำเร็จการศึกษาทั้งระดับปริญญาเอก ปริญญาโท และปริญญาตรี ในวันที่ 25 มีนาคม 2555 โดยมีเจ้าประคุณสมเด็จพระมหารัชชมังคลาจารย์ คณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช กรรมการมหาเถรสมาคมเป็นองค์ประธานในการประทานปริญญาบัตร งานจัดขึ้นที่หอประชุมสุชีพ ปุญญานุภาพ มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ศาลายา นครปฐม งานเริ่มตั้งแต่เวลา 08.30 น. เป็นต้นไป ใครที่มีญาติพี่น้องหรือเพื่อนที่ได้รับปริญญาจะไปร่วมแสดงความยินดีด้วยขอเชิญได้ตามสะดวก
เว็บมาสเตอร์ไซเบอร์วนาราม แม้จะอายุมากแล้วแต่ก็พึ่งสำเร็จปริญญากับเขามีสิทธิเข้ารับปริญญาในครั้งนี้ด้วย เป็นปริญญาใบที่สาม ปริญญาใบแรกเข้ารับจากเจ้าพระคุณสมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายกตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2535 ส่วนใบที่สองไม่ได้เข้ารับปริญญา แต่ครั้งที่สามซึ่งน่าจะเป็นครั้งสุดท้ายแล้วอยากเข้ารับปริญญา อย่างน้อยก็มีภาพถ่ายไว้ให้ตัวเองได้ดูและเป็นตัวอย่างให้พระหนุ่มเณรน้อยได้ดูว่าแม้จะแก่แต่ก็เรียนจบจนได้ ตามสุภาษิตโบราณที่ว่า "ไม่มีใครแก่เกินเรียน" และมีภาษิตบทหนึ่งในวิโรจนอสุรินทสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค (15/892/272) ความว่า "เป็นชายควรพยายามไปจนกว่าประโยชน์สำเร็จ ประโยชน์งดงามอยู่ที่ความสำเร็จ ประโยชน์ยิ่งกว่าขันติไม่มี" แปลมาจากภาษาบาลีว่า "วายเมเถว ปุริโส ยาว อตฺถสฺส นิปฺปทา นิปฺผนฺนโสภิโน อตฺถา ขนฺตยา ภิยฺโย วิชฺชติฯ" แต่มีผู้แปลความใหม่ว่า "เป็นคนควรพยายามจนกว่าจะประสบความสำเร็จ" ซึ่งก็ใช้ได้ เพราะคำว่า "ปุริโส" จะแปลว่า "คน" ก็ย่อมได้ คนเราหากไม่หมดความเพียรย่อมทำงานสำเร็จจนได้
การเรียนตามปรกติหลักสูตรเขาเรียนกันสามปี แต่ผู้เขียนเรียนเกือบหกปีเป็นนักศึกษาโข่ง ความจริงอยากเรียนจบเร็วๆแต่ทว่าไม่ได้เป็นอย่างที่ใจคิด ด้วยเหตุผลสองประการคือทำงานไปด้วย เรียนไปด้วย ถือคติว่าเรียนเล่นๆ แต่เล่นจริงๆ ในที่สุดก็สำเร็จการศึกษาจนได้
คำว่า “เรียนเล่นๆ” ตามทัศนะของผู้เขียนได้ให้คำจำกัดความเองว่าเรียนไปเล่นไปไม่จริงจังอะไรกับกฎกติกาที่มหาวิทยาลัยกำหนดคือทำตามกติกาเหมือนการเล่นกีฬาต้องมีกติกา เรียนไปเล่นไปจึงมีความสุข ไม่รีบร้อนอะไร แม้จะท้อแต่ไม่ถอย ถึงจะเหนื่อยก็ไม่ทิ้ง หากคิดอะไรไม่ออกก็หยุดพักเสียก่อน อ่านตำราไม่เข้าใจก็หันไปอ่านนิยายแทน สักพักก็กลับมาเริ่มต้นใหม่ รายงานบางเรื่องต้องแก้ไขถึงสี่ห้าครั้ง ในที่สุดอาจารย์สอนก็ให้ผ่านจนได้ บางวิชาสอบตกก็ไม่เป็นไร “สอบตกเรียนใหม่ สอบได้เรียนต่อ” ช่วงที่เป็นนักศึกษาจึงมีความสุข เพราะถือว่าการเรียนก็เหมือนการเล่นกีฬาชนิดหนึ่ง
คำว่า “เล่นจริงๆ” หมายถึงแม้จะถือว่าการเรียนเป็นการเล่น แต่ก็เป็นการเล่นที่เอาจริง เหมือนเกมกีฬาที่เป็นการเล่น จนมีคำเรียกขานติดปากคนส่วนหนึ่งว่า “เล่นกีฬา” แต่ทว่าการเล่นกีฬาก็เล่นกันจริงๆ จนกีฬาบางอย่างกลายเป็นอาชีพที่สามารถหาเงินได้ อย่างเช่นกีฬาฟุตบอลนักกีฬาบางคนมีค่าตัวหลายพันล้าน รายงานที่อาจารย์สอนสั่งให้ทำให้รีบทำอย่าทิ้งไว้นาน เพราะหากทิ้งไว้จะมีงานกองสุมเต็มสมอง จากนั้นก็ไม่รู้จะเริ่มทำงานอะไรก่อน มันสับสนวุ่นวายไปหมด งานที่ทำอยู่ในระดับพอผ่านก็ใช้ได้แล้ว เพราะหากคิดว่าจะต้องทำให้ดีเลิศงานนั้นจะทำยากและจะกลายเป็นงานที่ยังไม่ได้ทำ
วันนี้เกมแห่งการเรียนตลอดระยะเวลายาวนานกว่าหกปีได้สิ้นสุดเกมการเรียนแล้ว กลายเป็นดุษฎีบัณฑิตมีสิทธิเข้ารับปริญญาในวัยที่อายุเกินห้าสิบปี เรียนเล่นๆแต่เล่นจริงๆ ใช้ได้ผลสำหรับผู้เขียนเอง ส่วนคนอื่นจะนำไปใช้ก็ได้ไม่ขัดข้อง เพียงแต่ว่าอย่ามัวแต่เล่นจนลืมเรียน
เว็บมาสเตอร์ไซเบอร์วนารามได้ดำเนินตามความเชื่อของคนไทยในอดีตสำเร็จเพียงข้อเดียวคือเรียนจบเข้ารับปริญญา ส่วนอีกสองข้อคือการมีครอบครัวและการมีงานทำที่มั่นคงยังทำไม่สำเร็จ และคงไม่มีทางทำได้สำเร็จเพราะข้อแรกเริ่มต้นช้าไป คนส่วนมากเรียนจบปริญญาตอนอายุไม่เกินสามสิบปี แต่ผู้เขียนมัวแต่เล่นจนลืมเรียน จึงเรียนจบตอนอายุห้าสิบปีต้นๆ
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
23/03/55