รักแท้คือคืออะไร เนื้อร้องท่อนหนึ่งจากเสียงเพลงของนักร้องหญิงเสียงใส ดังแว่วมาจากเพิงพักคนงานที่กำลังทำงานยกศาลาวัดให้สูงขึ้น พยายามตั้งใจฟังว่าเธอกำลังพูดถึงอะไรกันแน่ ทำไมต้องรักถึงตับไตไส้พุง ทำให้นึกไปถึงผีปอบที่ชอบกินตับไตไส้พุงมนุษย์ แต่ฟังไปฟังมากลับเป็นการอธิบายเรื่องของความรักที่เด็กรุ่นใหม่พยายามทำความเข้าใจให้คำนิยามความรักใหม่
ปีนี้วันตรุษจีนและวันวาเลนไทน์ตรงกันพอดีในวันที่ ๑๔ กุมภาพันธ์ คนจีนทั่วโลกต่างจัดงานเฉลิมฉลองในวันนี้ คนไทยเชื้อสายจีนได้จัดงานแทบทุกจังหวัด ที่โด่งดังที่สุดน่าจะเป็นย่านเยาวราชและที่จังหวัดนครสวรรค์ ส่วนวันวาเลนไทน์จัดกันทั่วโลก สองงานมาบรรจบพบกันหากเที่ยวไม่ยั้งมีหวังโรย
ทั้งสองงานนี้ได้แต่เพียงดูข่าวจากโทรทัศน์ไม่กล้าออกไปไหนกลัวมีปัญหาด้านการจราจร เห็นจัดงานกันใหญ่โต จนแยกไม่ออกว่างานวันตรุษจีนกับงานวันวาเลนไทน์งานไหนใหญ่กว่ากัน วันตรุษจีนปีนี้ยังไม่ได้อังเปาซักซอง เห็นแต่ซองแดงๆที่สามเณรข้างกุฎีถือมาอวด เราคงแก่เกินไปที่จะได้อังเปาแล้วกระมัง........
หาดอกกุหลาบไม่ได้ เลยต้องใช้ดอกกล้วยแทนความรัก (กุหลาบราคาแพง)
เรื่องของความรักมีคนพยายามอธิบายไว้มากมาย ในพระพุทธศาสนาก็มีแสดงไว้ในพระไตรปิฎกหลายแห่ง ครั้งหนึ่งเทวดาได้เข้าไปถามพระพุทธเจ้าเสนอความเห็นตามที่ปรากฎในนัตถิปุตตสมสูตร สังยุตตนิกาย สคาถวรรค (๑๕/๒๘/๘)ว่า “ความรักเสมอด้วยความรักลูกไม่มี”ในทัศนะของเทวดาถือว่าลูกสำคัญที่สุด มนุษย์ควรมอบความรักให้ลูก ข้อนี้มีส่วนจริงเพราะลูกที่ดีย่อมเป็นที่รักของบิดามาดา แต่ถ้าลูกไม่ดีไม่ฟังคำสอนของพ่อแม่เล่ายังจะเป็นที่รักของพ่อแม่หรือไม่ เพราะเคยเห็นข่าวที่แม่ทิ้งลูก แม่ทำแท้ง ลูกตายทั้งๆที่ยังไม่ได้เกิด แต่ตามธรรมชาติทั่วไปพ่อแม่ย่อมรักลูก คงเพราะความจำเป็นที่คนอื่นๆไม่อาจเข้าใจได้เธอจึงต้องฆ่าลูกก่อนเกิด
พระพุทธเจ้าได้ตอบเทวดาตนนั้นไปว่า(๑๕/๒๙/๙) “ความรักเสมอด้วยความรักตนไม่มี ภาษาบาลีว่า “นตฺถิ อตฺตสมํ เปมํ” ความรักตนนั้นหากมองอย่างผิวเผินก็อาจจะมองไม่เห็นว่าตนจะรักตนมากกว่าสิ่งใด แต่ถ้าพิเคราะห์ตามให้ชัดเจนจะเห็นว่า ตัวตนของเรานั่นแหละคือสิ่งที่เรารักมากที่สุด เพราะทุกคนกลัวเจ็บ กลัวตายจึงต้องคอยดูแลรักษาตนให้อยู่รอดปลอดภัย กินอิ่มนอนหลับเสียก่อน จากนั้นจึงจะแบ่งปันความรักไปยังผู้อื่น คนแรกก็คือลูกสำหรับคนที่มีลูก แต่สำหรับคนโสดก็ต้องรักตนเองเป็นเบื้องต้นก่อน ตัวเราเองแม้ไม่อาจมองเห็นตับไตไส้พุงตัวเองได้ แต่ก็เข้าใจสภาวะของอวัยวะเหล่านั้นได้ดี ตับไตไส้พุงไม่ดีมีหวังม้วย
รักแท้ต้องทำอะไร เมื่อรู้ว่าตนเป็นที่รักของตนก็ควรดูแลตน รักษาตน สร้างความดี หาความดีให้กับตนไม่ปล่อยตัวไปตามกระแสแห่งสังคมที่อาจจะชักนำพาให้เราตกไปในทางที่ชั่ว ไม่ทำลายตนด้วยอบายมุขสิ่งไม่ดีทั้งหลาย จากนั้นจึงแผ่รักและเมตตาไปยังผู้อื่น มีพุทธภาษิตเตือนไว้ในขุททกนิกาย ธรรมบท(๒๕/๒๒/๒๕) ว่า “ถ้ารู้ว่าตนเป็นที่รักก็ควรรักษาตนนั้นให้ดี” ภาษาบาลีว่า “อตฺตานญฺเจ ปิยํ ชญฺญา รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ” รักษาอย่างไรคือรักษาให้อยู่รอดตลอดวันด้วยความมีสติ พุทธภาษิตที่เกี่ยวกับเรื่องการรักตนมีเป็นจำนวนมาก สรุปว่าแม้ว่าในกาลไหนๆจะเป็นเทศกาลใดก็ตามก็ควรรักษาตนให้อยู่รอดปลอดภัยไว้ก่อน
ตรุษจีนและวาเลนไทน์มาพบกัน มีงานแสดงมากมายหลากหลายรูปแบบ นักแสดงเหล่านี้มีถิ่นพำนักที่สิบสองปันนา มีอาชีพแสดงที่เรียกว่ารำพาราณสี มีหลายชุด หลายฉาก นักท่องเที่ยวต่างมีความสุขที่ได้ชมการแสดงของพวกเธอ แม้ชื่อจะเป็นอินเดีย แต่เมื่อนักแสดงจีนเป็นผู้ถ่ายทอด ผลงานที่ออกมาจึงเป็นเหมือนการหลอมรวมสองวัฒนธรรมคืออินเดียและจีนเข้าด้วยกัน ในอนาคตเราอาจจะได้เห็นการหลอมรวมวาเลนไทน์และตรุษจีนเข้าด้วยกันก็ได้ บางปีรวมวันมาฆบูชาเข้าไปอีก กลายเป็นวัฒนธรรมประเพณีสามชาติสามภาษาสามวัฒนธรรม
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
เรียบเรียง
๑๔/๐๒/๕๓