ประเทศจีนกำลังถูกน้ำท่วมอย่างหนักมีผู้ประสบชะตากรรมจำนวนมาก เขื่อนที่เคยกั้นน้ำพังทะลายลง น้ำไหลทะลักจนผู้คนต้องอพยพหนีขึ้นไปบนหลังคาบ้าน ในขณะเดียวกันกับที่ประเทศไทยกำลังประสบภัยแล้งชาวไร่ชาวนาไม่มีน้ำทำนาทั้งๆที่ช่วงนี้เริ่มเข้าสู่หน้าทำนาแล้ว เขื่อนหลายแห่งขาดน้ำ โดยเฉพาะที่เขื่อนลำตะคองปริมาณน้ำไม่พอถึงกับต้องงดการระบายน้ำ ประเทศทางตะวันตกบางประเทศกำลังถูกคุกตามจากพายุทอร์นาโด เกิดอะไรขึ้นกับโลกใบนี้
เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศที่มีประชากรส่วนมากประกอบอาชีพหลักคือทำการเกษตร ดังนั้นสิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้สำหรับอาชีพนี้คือน้ำ ถ้าน้ำไม่พอผลิตผลก็จะได้ผลไม่เต็มที่ ยิ่งขาดน้ำข้าวกล้าที่กำลังเจริญเติบโตก็ต้องเหี่ยวเฉาแห้งตายไปในที่สุด เมื่อพืชผลเสียหายคนที่เป็นเจ้าของแทบต้องหลั่งน้ำตา จะโทษเทวดาหรือก็ใช่ที่ ไม่รู้จะหันหน้าไปหวังพึ่งใครได้ รัฐบาลไทยก็มัวแต่ห่วงเรื่องการปรองดองแห่งชาติ แต่การช่วยเหลือเกษตรกรกลับไม่ค่อยให้ความสำคัญนัก
เขื่อนลำตะคอง อำเภอสีคิ้ว จังหวัดนครราชสีมา ที่เคยมีน้ำเต็มเขื่อนเพียงพอแก่การทำนาของนาของเกษตรกร แต่วันนี้แห้งขอด บริเวณที่เคยมีน้ำกลับกลายเป็นสนามหญ้า พวกเด็กๆพากันทำเป็นสนามฟุตบอลเล่นฟุตบอลกันอย่างสนุกสนาน บางแห่งถึงกับมีถนนสำหรับรถวิ่ง พอถึงตอนเย็นจะเห็นผู้คนส่วนหนึ่งวิ่งเล่นออกกำลังกาย เมื่อเราช่วยเรียกฝนไม่ได้ก็ต้องปล่อยไปตามยถากรรม แต่ในความแห้งแล้งกลับมีสิ่งที่น่าดูนั่นคือในช่วงตะวันกำลังลับขอบฟ้าก่อให้เกิดเป็นแสงสีทอง เหมาะกับการถ่ายภาพทิวทัศน์เป็นอย่างยิ่ง ในวิกฤตยังมีโอกาส
ผู้นิยมการถ่ายภาพในวันหนึ่งจะมีช่วงเวลาสำคัญสำหรับการถ่ายภาพอยู่สองช่วงคือตอนเช้าตั้งแต่พระอาทิตย์ขึ้นไปจนถึงเวลาประมาณสิบโมงเช้า และตอนเย็นตั้งแต่เวลาประมาณสี่โมงเย็นไปจนกระทั่งพระอาทิตย์ลับเลือนหายไปจากขอบฟ้า ทั้งเวลาเช้าและเย็นแสงแดดกำลังพอดี ยิ่งมีเลนส์ดีๆถ่ายภาพมุมกว้างบ้าง ถ่ายภาพมาโคร์บ้างหรือถ่ายภาพโดยเล่นกับแสง ปล่อยให้แสงทำหน้าที่ไปตามธรรมชาติมักจะได้ภาพที่งดงามเป็นพิเศษ
วันนั้นเวลาเย็นแล้วพวกเราพากันกลับมุ่งหน้าสู่กรุงเทพฯขับรถหนีฝนซึ่งตกเป็นระยะๆแต่พอผ่านเขื่อนลำตะคองพระอาทิตย์โผล่หน้ามาให้เห็นแม้จะเป็นเพียงช่วงเวลาสั้นๆ แต่แสงแดดยามเย็นสะท้อนพื้นน้ำงดงามเป็นอย่างยิ่ง คนขับรถจึงแวะเข้าวัดแห่งหนึ่งเลยไปหลังวัด บริเวณที่เคยเต็มเปี่ยมด้วยน้ำบัดนี้ได้กลายเป็นท้องทุ่งที่เขียวขจีด้วยหญ้า แม้ว่าพระอาทิตย์จะไม่เต็มดวงโผล่ให้เห็นเพียงบางครั้งจากนั้นก็เลือนหาย แต่ก็ยังดีที่ได้เห็นพระอาทิตย์ตก จึงพากันถ่ายภาพไว้เป็นที่ระลึก
ดวงอาทิตย์กับชีวิตมนุษย์ก็ไม่แตกต่างกันเท่าใดนัก ดวงอาทิตย์มีเวลาตอนกลางวันสิบสองชั่วโมง หากจะเปรียบเทียบกับชีวิตมนุษย์สิบสองชั่วโมงก็อาจเท่ากับเวลาหนึ่งร้อยปี ลองนึกภาพดูถ้าเรามีชีวิตในหนึ่งวันจะเป็นอย่างไร เริ่มจากเวลาหกโมงเช้าเรายังเด็กช่วยเหลือตัวเองยังไม่ได้ ทำอะไรตามใจตนเองหิวก็ร้องให้ไม่พอใจก็ร้องให้ ดวงอาทิตย์ก็เฉกเช่นเดียวกันช่วงเช้าเราก็คาดเดาอะไรไม่ได้เหมือนกัน บางวันดวงกลมโต บางวันกลืนหายไปในม่านหมอก
พอโตมาหน่อยประมาณเก้าโมงสิบโมงเช้า มนุษย์คงมีอายุราวๆยี่สิบปีช่วงนี้แสงแดดกำลังดีบางแห่งให้ความอบอุ่นพอดี ไม่ร้อนเกินไปนัก ช่วงชีวิตมนุษย์ที่สนุกที่สุดก็น่าจะอยู่ในช่วงนี้ เรียนจบมีงานทำ มีครอบครัว หากใครยังตั้งตัวไม่ได้ในช่วงนี้ก็ต้องแสวงหาอนาคตกันต่อไป
เที่ยงวันเป็นช่วงเวลาที่ร้อนที่สุด ชีวิตมนุษย์ก็น่าจะอยู่ในช่วงครึ่งของชีวิตแล้ว อาจจะอยู่ในช่วงสี่สิบหรือห้าสิบปี ในช่วงนี้ทุกอย่างต้องมีพร้อมหมดแล้ว มีภาระและงานมากมายที่ต้องทำไหนจะทำเพื่อครอบครัวเพื่ออนาคตของลูก คนในวัยนี้จึงทำงานหนักอย่างลืมเหนื่อย เรียกว่าเหนื่อยสายตัวแทบขาดแต่ก็ไม่ยอมหยุดเหมือนดวงอาทิตย์ที่เปล่งประกายเต็มที่ในวันที่ไม่มีเมฆหมอก
พอตะวันเริ่มบ่ายก็เหมือนชีวิตมนุษย์ที่เริ่มแก่ตัวลงนับถอยหลังถึงวันที่จะต้องจากโลกนี้ไป จนกระทั่งเวลาเย็นย่ำตะวันรอนแสงแดดอ่อนล้าเริ่มจะสั่งลาจากฟากฟ้าเปล่งเป็นประกายหลายหลายสี ก่อนจะเลือนหายไปจากขอบฟ้า ปล่อยให้ความมืดมิดมาเยือน ชีวิตมนุษย์ในวัยตะวันรอนอาจจะอยู่ในช่วงอายุแปดสิบถึงร้อยปี เป็นช่วงของการพักผ่อนคอยให้คำแนะนำแก่ลูกหลานเหมือนแสงสีทองของดวงอาทิตย์ที่ให้ทั้งความงดงามและความอบอุ่น หากใครไม่มีลูกหลานก็ต้องอยู่อย่างโดดเดี่ยวเดียวดายรอวันหมดแรงเหมือนดวงอาทิตย์สิ้นแสง จากนั้นชีวิตก็ต้องจากโลกนี้ไปไม่มีใครอยู่ค้ำฟ้า เหมือนดวงอาทิตย์ก็ต้องลาจากโลกนี้เหมือนกัน ดวงอาทิตย์ยังมีวันใหม่ให้ส่องแสง แต่ชีวิตมนุษย์เล่าจะมีเวลาได้เกิดอีกครั้งหรือไม่นั้น อันนี้ไม่มีใครให้คำตอบได้ เรารู้ว่าต้องตายแต่ไม่รู้ว่าจะเกิดอีกหรือไม่ หากเกิดใหม่ได้จริงจะเกิดเป็นอะไร ไม่มีใครพยากรณ์ได้
เห็นไหมว่าแม้แต่ดวงอาทิตย์ขึ้นและตกก็สามารถนำมาเป็นอุทาหรณ์สอนใจตนเองได้ อ่านมาถึงตอนนี้แล้วโปรดพิจารณาว่าท่านอยู่ในช่วงเวลาใดชีวิตที่เหลืออยู่อีกเท่าใด ควรทำอะไรในช่วงชีวิตที่เหลืออยู่ แต่คาดเดาไว้ก่อนว่าคนที่อ่านเว็บไซต์ธรรมะแบบนี้น่าจะอยู่ในช่วงเวลาใกล้เที่ยงหรือเลยเวลาเที่ยงมาแล้ว เพราะคนเขียนเองก็น่าจะล่วงเลยวันเวลาเกินเที่ยงมาพอสมควรแล้ว คงเหลือเวลาชื่นชมความงามของโลกใบนี้ได้อีกไม่นาน
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
23/06/53